FATVO.UZ | Расмий канал

ЖАМОАТ НАМОЗИДАН КЕЙИН ДУО ҚИЛИШ #дуо #намоз ❓1925-САВОЛ: Ҳанафий мазҳабига кўра жамоат намозидан кейин дуо қилиш бидъатми? Шу саволга батафсил жавоб берсаларингиз. 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Пайғамбаримиз алайҳиссалом дуога тарғиб қилиш билан бирга унинг ижобат бўладиган вақтларини ғанимат билишни ҳам баён қилганлар. Ана шундай дуо ижобат бўладиган фурсатлардан бири фарз намозларидан кейинги вақтдир. Шуни таъкидлаш лозимки, намоздан сўнг қилинадиган бу каби амаллар Ҳанафий мазҳаби уламолари наздида мустаҳабдир, яъни қилса савоб, бажармаса гуноҳи йўқдир. Ҳадиси шарифларда бу борада кўплаб кўрсатмалар келган. Абу Умома розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда бундай дейилган: عَنْ أَبِي أُمامَةَ رَضِيَ اللهُ عَنْهُ قالَ: قِيْلَ: يا رَسُولَ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ! أَيُّ الدٌّعاءِ أَسْمَعُ؟ قالَ: جَوْفُ اللَّيْلِ وَدُبُرَ الصَّلَواتِ الْمَكْتُوبَةِ (رواه الترمذي( Саҳобаи киромлар “Ё Расулуллоҳ, ижобатга энг яқин дуо қайси?”, деб сўрашганда, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам мана бундай марҳамат қилганлар: “Ижобатга энг яқин дуолар кечанинг охирида ва фарз намозлари ортидан қилинганидир”. Имом Термизий ривояти. حَدَّثَنا مُحَمَّدُ بْنُ أَبِي يَحْيَى، قَالَ: رَأَيْتُ عَبْدَ اللهِ بْنَ الزُّبَيْر وَرَأَى رَجُلاً رافِعاً يَدَيْهِ بِدَعَواتٍ قَبْلَ أَنْ يَفْرَغَ مِنْ صَلاتِهِ، فَلَمَّا فَرَغَ مِنْها، قَالَ: «إنَّ رَسُولَ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَمْ يَكُنْ يَرْفَعُ يَدَيْهِ حَتَّى يَفْرَغَ مِنْ صَلاَتِهِ»۔ (المعجم الكبير للطبرانی 13/ 129، برقم: 324( Муҳаммад ибн Абу Яҳё айтадилар: “Мен Абдуллоҳ ибн Зубайр розияллоҳу анҳуни кўрдим. У зот бир кишини намоздан фориғ бўлмай қўлларини дуога кўтарганлигини кўрди. Қачонки у намозини тугатгач Абдуллоҳ ибн Зубайр унга: “Расулуллоҳ соллоллоҳу алайҳи васаллам намоздан фориғ бўлмай туриб қўлларини дуога кўтармас эдилар”, деди. Демак, юқоридаги ҳадислардан фарз намозларидан кейин дуо қилишнинг асли (далили) бор эканлиги маълум бўлмоқда. Имом Табароний “Мўъжам” ларида келтирадилар: عَنْ حَبِيْبِ بْنِ مَسْلَمَةَ الْفِهْرِيِّ وَ كَانَ مُسْتَجَابًا... قَاَل لِلنَّاسِ سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيْهِ وَ سَلَّمَ يَقُولُ: لَا يَجْتَمِعُ مَلاَءٌ فَيَدْعُو بَعْضُهُم وَ يُؤَمِّنُ سائرُهُم إلَّا أَجابَهُمُ الله (4ج 21 22ص) Ҳабиб ибн Маслама ал-Феҳрий розияллаҳу анҳудан ривоят қилинади. У дуоси ижобат инсон эди: “Ҳабиб ибн Маслама бир кун одамларга: “Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламни: “Бир жамоат тўпланиб баъзиси дуо қилса, қолганлари “Омин, омин” деб турса, Аллоҳ албатта уларни дуосини ижобат қилади”, деганларини эшитганман”, дедилар. Мазкур ривоят ҳам намоздан кейин имом билан жамоатнинг биргаликдаги дуолари шариатда бор эканлигини кўрсатяпти. Имом намоздан сўнг суннатда келган дуоларни қавмга ўргатиш, таълим бериш маъносида жаҳрий ўқиса, қолганлар уни тинглаб туришида зарар йўқ. Чунки мазҳабимизнинг мўътабар китобларидан “Фатовои Оламгирия” китобида қуйидагича келтирилган: اِذا دَعا بِالدُّعاءِ الْمَاْثُورِ جَهْرًا وَ مَعَهُ الْقَوْمُ أَيْضًا لِيَتَعَلَّمُوا الدُّعاءَ لَا بَأْسَ بِهِ “Агар имом Пайғамбар алайҳиссаломдан ривоят қилинган дуоларни атрофидаги қавмга ҳам ўргатиш учун овозини жаҳрий қилиб ўқиса, бунинг ҳеч қандай зарари йўқ”. Бундан намоздан кейин жамоавий дуо қилиш мустаҳаблиги, ҳамда Ҳанафий мазҳабида намоздан кейин дуо қилиш бидъат эмаслиги маълум бўляпти. Бу борада Шофеъий уламоларидан имом Нававий “Шарҳи Муҳаззаб”да бу амал борасида ҳамма мазҳаблар ҳам якдил эканликлари ҳақида бундай деган: الدٌّعاءُ لِلْاِمامِ وَالْمَأمُومِ وَ الْمُنْفَرِدِ مُسْتَحَبٌّ عَقِبَ كُلِّ الصَّلَواتِ بِلا خِلافٍ “Ҳар бир фарз намозидан сўнг дуо қилиш, имом учун ҳам муқтадий учун ҳам ёлғиз намоз ўқиган киши учун ҳам бехилоф мустаҳабдир”. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази. 👍YouTube 👍Instagram 👍Facebook 👍Ummalife ✔️ Улашинг: @diniysavollar

#муфтий_минбари 📹 Қарз жаннатдан тўсади 🎙 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ✅ Улашинг: @diniysavollar

#Намоз_вақтлари «... албатта, намоз мўминларга вақти тайин бўлган фарздир» (Нисо 103) 2025/1447 | 10 ноябрь душанба 🔗 Яқинларингизга ҳам эслатинг: @diniysavollar

#Видео #исм 📹 "Аълохон" деб исм қўйса бўладими? 🎙 Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази бош мутахассиси

👨‍💻 Тўлиқ ҳолда кўриш: ✅ Улашинг: @diniysavollar

МУСОФИР ИМОМГА ИҚТИДО ҚИЛГАН МУҚИМНИНГ НАМОЗИ #намоз ❓1924-САВОЛ: Имом мусофир бўлса, иқтидо қилувчи муқим бўлса ва иқтидо қилувчи "ат-Таҳиййат"да, яъни намознинг охирида қўшилса, у ҳолда иқтидо қилувчи қолган намозини қандай адо этади? 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм. Саволдаги ҳолатда, имомга кеч қолиб иқтидо қилган муқим ўрнидан тургач, дастлабки икки ракатда қироат қилмайди. Учинчи ва тўртинчи ракатда эса Фотиҳа ва зам сура ўқиб, намозни тугатади. Бунинг сабаби муқим киши мусофирга иқтидо қилганда дастлабки икки ракатда "лоҳиқ" (намознинг бошида имомга иқтидо қилган ва бирор узр туфайли бир-икки ракатни ўқий олмаган шахс), охирги икки ракатида эса "масбуқ" (иккинчи ёки кейинги ракатларда иқтидо қилган шахс) ҳисобланади. Шунинг учун бу одам ўрнидан тургач, биринчи икки ракатда "лоҳиқ"нинг ҳукмига амал қилади. "Лоҳиқ" гўёки ҳукман имомга иқтидо қилаётгандек бўлади, шу сабабли Фотиҳани ўқимайди. Охирги икки ракатда эса "масбуқ"нинг ҳукмига амал қилади ва Фотиҳа ҳамда зам сура ўқийди. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази. 👍YouTube 👍Instagram 👍Facebook 👍Ummalife ✔️ Улашинг: @diniysavollar

#муфтий_минбари 📹 Қарздан қўрқмаслик – кабира гуноҳ 🎙 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ✅ Улашинг: @diniysavollar

#Намоз_вақтлари «... албатта, намоз мўминларга вақти тайин бўлган фарздир» (Нисо 103) 2025/1447 | 9 ноябрь якшанба 🔗 Яқинларингизга ҳам эслатинг: @diniysavollar

#Видео #савдо 📹 Сабзавотларни ковлаб олишдан олдин сотиш жоизми? 🎙 Ғуломиддин домла Холбоев

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази директор ўринбосари, Тошкент ислом институти ўқитувчиси

👨‍💻 Тўлиқ ҳолда кўриш: ✅ Улашинг: @diniysavollar

#муфтий_минбари 📹 Қарз юки оғир 🎙 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ✅ Улашинг: @diniysavollar

#Намоз_вақтлари «... албатта, намоз мўминларга вақти тайин бўлган фарздир» (Нисо 103) 2025/1447 | 8 ноябрь шанба 🔗 Яқинларингизга ҳам эслатинг: @diniysavollar

#Видео #соч 📹 Сочни бўяш мумкинми? 🎙 Ҳикматуллоҳ домла Тоштемиров

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази бош мутахассиси

👨‍💻 Тўлиқ ҳолда кўриш: ✅ Улашинг: @diniysavollar

АЁЛ ЖАННАТДА КИМ БИЛАН БЎЛАДИ? #ақида ❓1923-САВОЛ: Аёл киши тақдир тақозоси билан бир неча марта турмуш қуришига тўғри келган бўлса, жаннатда у эрларининг қайси бири билан бирга бўлади? 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Муслима аёл жаннатда ўзининг жаннатий эри билан бирга яшайди ва эрининг ҳузуридаги ҳурларнинг сардори бўлади. Аллоҳ таоло бу аёлни улардан ҳам гўзал ва жозибали қилгани учун ушбу жуфтлик бир-бирига жудаям муҳаббатли бўлишади. Агар дунёда аёл икки ёки ундан ортиқ марта турмуш қурган бўлса, унинг жаннатдаги эри қайси бири бўлиши ҳақидаги саволга уламолар қуйидаги жавобларни беришган: 1) бундай аёл жаннатда дунёдаги охирги эри билан бирга бўлади. Қуйидаги ривоят ушбу фикрни тасдиқлайди: Муовия ибн Абу Суфён Абу Дардо розияллоҳу анҳу вафотидан кейин Умму Дардо розияллоҳу анҳога совчи қўйдилар. Умму Дардо шундай жавоб берганлар: "Мен Абу Дардонинг бундай деганини эшитганман: "Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг мана бундай деганларини эшитганман: "Қайси бир аёл эри вафот этганидан кейин турмушга чиқса, у охирги эриники бўлади". Мен эса Абу Дардони қўйиб, сизни танламайман”. 2) бу аёл дунёда унга яхши муносабатда бўлган эри билан бирга бўлади. Аёлга зулм қилган, уни хафа қилган эр эса бу аёлдан маҳрум бўлади. Ҳазрат Умму Салама розияллоҳу анҳо айтадилар: "Мен: "Эй, Аллоҳнинг Расули, биздан бир аёл икки, уч, тўрт эрга тегиб, сўнгра вафот этса ва жаннатга кирса, улар ҳам у билан бирга кирса, ким унинг эри бўлади?", дедим. У зот: "Эй Умму Салама, албатта, унга танлаш ҳуқуқи берилади ва уларнинг энг гўзал хулқлисини танлайди ва айтади: "Эй Роббим, дунё ҳаётида мен билан энг гўзал хулқда бўлган шу эди, мени унга никоҳлаб қўйгин". Эй Умму Салама, гўзал хулқ дунё ва охиратнинг яхшиликларини қўлга киритади", дедилар”. 3) эрларининг ҳаммаси хулқда тенг бўлса, у ҳолда охирги эрига насиб этади, агар ундай бўлмаса, аёлга танлаш ҳуқуқи берилади. Мана шу гап айрим уламоларнинг фикри бўлиб, бу гап юқоридаги барча фикрларнинг умумлаштирилганидир. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази. 👍YouTube 👍Instagram 👍Facebook 👍Ummalife ✔️ Улашинг: @diniysavollar

#муфтий_минбари 📹 Қарздан кечишнинг ажри улуғ 🎙 Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари ✅ Улашинг: @diniysavollar

#Намоз_вақтлари «... албатта, намоз мўминларга вақти тайин бўлган фарздир» (Нисо 103) 2025/1447 | 7 ноябрь жума 🔗 Яқинларингизга ҳам эслатинг: @diniysavollar

#ANONS #Muslim_podcast  📱🗣FATVO SOʼRASH OSON, LEKIN FATVO BERISH...⚡️

⚡️ Podkastimizning bu sonida: "Fatvo” soʼzining Islomdagi mohiyati, "Islomda birinchi fatvo bergan inson kim edi?" "Kimlar fatvo berishga haqli?", "Fatvo haqida Qurʼon va sunnatda dalillar kelganmi?", "Sahobalar fatvo berishda qanchalik ehtiyotkor boʼlishgan?", "Ilmsiz holda fatvo qanday oqibatlarga olib keladi?", "Diniy bilimga ega boʼlmagan kishi din haqida oʼzicha hukm chiqarishi joizmi?", "Fatvo berishda fiqhni yaxshi bilish yetarlimi? yoki boshqa shartlar ham topilishi kerakmi?", "Notoʼgʼri fatvolari qanchalik xatarli?", "Asossiz fatvolarni qanday ajratib olishi mumkin?", "Bugun kimga ergashish zarur? 📢 Barchasi ushbu koʼrsatuvda aniq dalillar va salaf ulamolarning soʼzlari bilan bayon etilgan.

✅ Ekspert: Hikmatulloh domla Toshtemirov – Oʼzbekiston musulmonlari idorasi Fatvo markazi ilmiy xodimi 🎙 Boshlovchi: Oʼtkir Sobirov – Oʼzbekiston musulmonlari idorasi bosh mutaxassisi ⏰ Efir vaqti: 8 noyabr 18:00 🎞 Premyerani https://www.youtube.com/@muslim_podcast_uz sahifamizda koʼring! ✅ Mazkur podkast Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning xulosasi asosida tayyorlandi. 🥺Telegram|🛍Instagram|🤪Facebook|😍YouTube 📲Sahifalarimizga obuna boʼling va ulashing! ✅ 🧐 @Muslim_Podcast_uz

🗣 ОНЛАЙН ДИНИЙ САВОЛ-ЖАВОБЛАР 06.11.2025 😎 Youtube орқали томоша қилиш 📱 Facebook орқали томоша қилиш #fatvo_markazi_javob_beradi Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази ✅ УЛАШИНГ🗣 ▶️ YouTube | 📷Instagram | 🔵 Facebook

#xabar #anons #jonli_efir ❔ОНЛАЙН ДИНИЙ САВОЛ-ЖАВОБЛАР 🎞 2025 йил 6 ноябр, Пайшанба куни ⏰ соат 18:00 дан бошлаб

🌙 Онлайн диний савол-жавоб дастурининг навбатдаги 17-сони Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази уламоси Отабек домла Мамадиев иштирокида жонли эфирга узатилади.

🗣 Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўранг!”, деб буюрган (“Наҳл” сураси, 43-оят). 📿 Ҳазрати Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Билимсизликнинг давоси саволдир”, – дея баён қилганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

❔ Саволларингизни fatvo.uz сайти орқали йўлланг!

✅ Қуйидаги ижтимоий тармоқларимиз орқали савол-жавоб дастурини тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг: 😎 Youtube: Fatvouzb 😎 Facebook: Diniysavollar 📱 Instagram: Fatvouz 📱 Telegram: Diniysavollar #fatvo_markazi_javob_beradi Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази ▶️ YouTube | 📷Instagram | 🔵 Facebook

УЙИГА КАМ МУДДАТГА КЕЛГАННИНГ НАМОЗИ #намоз ❓1922-САВОЛ: Мен иш юзасидан кўпинча вилоятларга сафар қилишимга тўғри келгани боис уйда кам бўламан. Бугун бир вилоятдан келсак, икки ёки уч кун туриб, бошқа вилоятга кетаман. Бошқа вилоятга борганимда одатда неча кун туришни ният қилиб кетаман ва шунга қараб, намозларимни тўлиқ ё қаср қилиб ўқийман. Саволим шуки, уйимда бир ёки икки кун турганимда намозларимни тўлиқ ўқийвераманми? Чунки уйимга қанча туришни ният қилиб келмайман. 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Инсонга ўзи туғилиб ўсган ва яшаётган жойи ватани аслий бўлади. Мусофирликдан ватани аслийга қайтишда ҳеч қандай ният қилинмайди ва бунга ҳожат ҳам йўқ. Чунки инсон ўз ватанига кириши билан муқимга айланади ва неча кун ёки соат туришига қарамай, намозларини тўлиқ ўқийди. Демак, сиз ҳам ўзингиз яшайдиган шаҳар ёки қишлоққа киришингиз биланоқ муқимга айланасиз ва ибодатларингизни шунга биноан адо этасиз. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази. 👍YouTube 👍Instagram 👍Facebook 👍Ummalife ✔️ Улашинг: @diniysavollar

ҲАЙВОН ВА ҚУШЛАРГА ИНСОН ОВҚАТИНИ БЕРИШ ИСРОФМИ? #ҳалол_ҳаром ❓1921-САВОЛ: Уйда сақланадиган қушларга, масалан, тўтиқушлар ва товуқларга юмшоқ овқат сифатида қайнатилган тухум ва бошқа сабзавотлар, масалан, лавлаги, сабзи ва ҳоказоларни бериш исроф ёки беҳуда сарфлаш ҳисобланмайдими? 💬 ЖАВОБ: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳим. Динимиз ҳар бир мусулмонга ўз қарамоғидаги инсонлар нафақасини вожиб қилган. Аммо бошқаларга таом ва сув бериш эса инсон учун мустаҳаб саналади. Уйдаги жонзотлар таъминоти ҳам ана шу мустаҳаб ҳукмлардан биридир. Шу боис уларга саволда айтилган озуқаларни бериш исрофга кирмайди. Аммо агар заруратдан ортиқча овқат бериш сабабли бирор диний ҳақ зое бўлаётган бўлса, масалан, хотини ва болаларига сарфлаш ўрнига тўтиқушлар ва товуқларни боқса, бундай озиқлантириш ножоиз саналади. Шунингдек, қавми-қариндош ва қўни-қўшнилар ана шу озуқаларга муҳтож бўла туриб, уларни қуш ва паррандаларга беришни ҳам шариат маъқулламайди. Чунки Аллоҳ таоло мол-мулкни одамларнинг манфаатлари учун яратган, уларнинг ҳақларини адо этмасдан, бошқа жойга сарфлаш ўша манфаатларни ноҳақ совуриш ҳисобланади. Демак, уйда боқилаётган ҳайвонлар ва қушларга яхши овқатлар бериб парваришлашда бирор диний ҳақ-ҳуқуқни поймол қилинмаётган бўлса, бу иш исрофга кирмайди. Зеро исроф керагидан ортиқчасини ёки қўл остидагилар муҳтож бўлиб турган нарсаларни берилганда ёки бу иш манманлик учун қилинганда содир бўлади. Валлоҳу аълам. Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази. 👍YouTube 👍Instagram 👍Facebook 👍Ummalife ✔️ Улашинг: @diniysavollar

#xabar #anons #jonli_efir ❔ОНЛАЙН ДИНИЙ САВОЛ-ЖАВОБЛАР 🎞 2025 йил 6 ноябр, Пайшанба куни ⏰ соат 18:00 дан бошлаб

🌙 Онлайн диний савол-жавоб дастурининг навбатдаги 17-сони Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази уламоси Отабек домла Мамадиев иштирокида жонли эфирга узатилади.

🗣 Аллоҳ таоло Қуръони каримда: “Агар билмайдиган бўлсангиз, зикр аҳлидан сўранг!”, деб буюрган (“Наҳл” сураси, 43-оят). 📿 Ҳазрати Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Билимсизликнинг давоси саволдир”, – дея баён қилганлар (Имом Абу Довуд ривояти).

❔ Саволларингизни fatvo.uz сайти орқали йўлланг!

✅ Қуйидаги ижтимоий тармоқларимиз орқали савол-жавоб дастурини тўғридан-тўғри кузатинг ва бевосита иштирокчисига айланинг: 😎 Youtube: Fatvouzb 😎 Facebook: Diniysavollar 📱 Instagram: Fatvouz 📱 Telegram: Diniysavollar #fatvo_markazi_javob_beradi Ўзбекистон мусулмонлари идораси Фатво маркази ▶️ YouTube | 📷Instagram | 🔵 Facebook