Allaev Uz

LTV ёки бир марталик мижознинг қадри қанча? Бизнес оламида умумий қабул қилинган терминларни ҳамма тадбиркор ёки менежер биладигандек ишлатиб ўрганиб қолимман. Бундан кўп панд ҳам еяпман. Бизнес луған ҳақида постларни давом этаман. Бугун LTV ҳақида. Кўп тадбиркорлар ўз муваффақиятини бугунги сотувлар ҳажми ёки бир кунлик фойда билан ўлчайди. Бу худди деҳқоннинг бугун терган ҳосилига қараб, бутун боғнинг қадрини белгилашига ўхшайди. Лекин ақлли бизнесмен биладики, энг муҳим нарса — бугунги сотув эмас, балки ҳар бир мижознинг келажакда келтирадиган умумий фойдасидир. Олма дарахтига бир марта олма берадиган дарахтдек қараш билан, йиллар давомида мева берадиган дарахтдек қараш ўртасида катта фарқ бор. Иккинчисида дарахтни асрайсиз, шоҳларини синдириб мева қоқмайсиз, авайлаб ўстирасиз. Бу тушунча бизнес тилида LTV (Lifetime Value) — мижознинг умрбод қиймати деб аталади. Энг содда таърифи: LTV — бу бир мижознинг сиз билан ҳамкорлик қилган бутун вақт давомида компаниянгизга келтирадиган жами соф фойдасидир. Келинг, буни Asaxiy мисолида кўриб чиқайлик. Тасаввур қилинг, сиз Asaxiy’дан биринчи марта 100 минг сўмлик китоб сотиб олдингиз. Бу транзакциядан компания, айтайлик, 20 минг сўм фойда қилди. Агар бизнес фақат шу рақамга қараса, бу кичик ютуқ. Катта эҳтимол билан сизни ўз мижозимизга айлантириш учун рекламага 20 000 у йоқда турсин, ҳатто 100 000 сўмдан кўпроқ харажат қилганмиз. Ва бу ҳақиқат. Ҳозир бизни соҳада янги мижоз харид қилиш нархи анча қиммат бўлиб кетган. Лекин Asaxiyнинг хизмати сизга ёқди: тез етказиб беришди, сайт қулай, танлов катта. Натижада, сиз кейинги уч йил ичида яна 15 марта харид қилиб, компанияга жами 500 минг сўм соф фойда келтирдингиз. Мана шу 500 минг сўм — сизнинг LTV’нгиздир. Нега LTV бунчалик муҳим? Маркетингни оқлайди: Агар Asaxiy сизни жалб қилиш учун рекламага 125 минг сўм сарфлаган бўлса, биринчи харид (20 минг сўм фойда) зарарга ўхшайди. Лекин 500 минг сўмлик LTV’ни ҳисобга олсак, бу сармоя 10 баравар фойда билан қайтганини кўрамиз. Мижозни ушлаб қолишга ундайди: LTV’си юқори мижозлар — бу компаниянинг олтин фонди. Бизнес уларни йўқотмаслик учун хизмат сифатини оширишга, содиқлик дастурларини жорий қилишга интилади. Стратегик қарорлар учун компас: LTV қайси турдаги мижозлар энг қадрли эканини, қайси маҳсулотлар такрорий сотувларни келтиришини кўрсатади. Хулоса шуки, муваффақиятли бизнес бир марталик сотувлар ортидан қувмайди. У мижозлар билан узоқ муддатли муносабатлар қуради ва уларнинг "умрбод қиймати"ни оширишга ҳаракат қилади. Чунки битта содиқ мижоз ўнта янги мижоздан қадрлироқдир ва кўпроқ фойда келтиради. Ўзимизни тилда айтса, LTV - мижоз билан муҳаббат давом этган давр)) #biznes #lugat #marketing #ltv

Лицензия машмашаси! Хуллас, яна лицензия масаласи бўйича ёзишга мажбурман, ўтган куни ярим тунда яқинда олинган бешта университетнинг янги олган йўналишлари учун лицензияларига фаол эмас режими ёқилган, эски йўналишлар фаол турибди, (1-5 расмлар). Бу ишни қилган Адлия вазирлиги, чунки лицензия берувчи тизим (license.gov.uz) оператори айнан Адлия вазирлиги, қайси асосга кўра, нима учун деган саволга ҳеч ким изоҳ бергани йўқ, чунки бирор бир корхонанинг лицензиясини нофаол режимга келтириш учун аниқ тартиб бор, Адлия вазирлиги қонунчиликка кўра ҳаракат қилмаса, қолганлардан нимани ҳам кутиш мумкин. Бошидан кўриб чиқамиз: “Техник носозлик”-1. 2025-йил 5-май куни “Тошкент ижтимоий инновация университети” ва “Нукус инновациялар университети”га ва ҳозирги Нукус инновациялар институтига (ҳозирги номи University of Innovation Technologies, STIR: 308964131) тизимдаги “техник носозлик” билан лицензия берилади. Биринчи университетнинг лицензияси бир кундан кейин ўзгартирилади (6-7 расмлар), лекин иккинчи университетнинг лицензияси ўзгаришсиз қолади ва тизимда ҳозир ҳам фаол ҳолатда турибди (8 расмда). “Техник носозлик” - 2 Шу йилнинг 2-август куни мен хорижда сафарда эдим, менга телефон қилишди, “ака, ҳакерлар ҳужум қилибди, лицензияга ижобий тугмасини вазир ўринбосари номидан кимдир кириб босиб юборибди, шунга лицензияга пул тўлов қилинса, лицензия шаклланади, шунга аризани қайтариб олинг” дейишди. Ҳа, яхши, энди шунақаси ҳам бўлиб қолибди, майли қайтариб оламиз дедим (9-расм). Менда барча аудио ёзувлар ва скринлар мавжуд. Ўша куни аниқ сонини билмайман, лекин бир неча университетларга лицензия берилган ва уларнинг баъзилари лицензияга пул тўлов қилиб ҳам лицензияни шакллантиришга улгурган. Ана ўша “техник носозлик” пайтида лицензия олган Бухоро Инновациялар университетининг ўша кунги олган лицензияси ҳозир ҳам тизимда фаол бўлиб турибди (10-расм). “Техник носозлик”-3. 2-август куни аризани қайтиб олганимиздан сўнг лицензияга қайта ариза топширдик, 29-августда лицензия чиқибди, мен бундан хабарсизман, лицензия учун тўлов ҳам қилинган, лицензия шаклланган, менга бошқа бир таниш одам ташлаб бериб суюнчи оляпти. Ëпирай, шунақаси ҳам бўлар экан-да деб хурсанд бўлиб кетдим ва ўз саҳифамда лицензия олинганини ёздим. Бироздан кейин Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигидан чиқишди, яна ўша гап, яна тизимга ҳакерлар ҳужум қилган, энди сафар Пирманов Охунжон деган лицензия департаментида ишлайдиган одам номидан ижобий хулоса босилган ва лицензия шаклланган экан. Лекин тизимда лицензия шаклланса, лицензия талабгори уни қайтариб ололмайди, энди биз хоҳласак ҳам қайтариб ололмаймиз. Яна ўша сценарий, яна ўша ғаройиб қандайдир одам, ҳакер-пакер. Адлия вазирлигига саволларим: 1. Қайси ҳуқуқий асосга кўра беш олийгоҳнинг фаол лицензиясига “фаол эмас” режимини ёқиб қўйдингиз? Бу билан сиз тадбиркорлар ҳуқуқини ҳимоя қилиш, қўллаб-қувватлаш ўрнига уларнинг ҳуқуқларини поймол қилмаяпсизми? Бу Президент сиёсатига зид эмасми? Ҳуқуқнинг устуни бўлиш ўрнига ўзингиз қонунни бузмаяпсизми? 2. Умумий ҳисобда 100 000 нафарга яқин талабага билим бериб келаётган, 10 000 нафарга яқин одамни иш билан таъминлаб ойига миллиардлаб солиқ тўлаб турган тадбиркорларнинг фаолиятига ноқонуний аралашиб унинг фаол лицензиясини нофаол режимга ўтказиб қўйишга сизга ким ҳуқуқ берди? Олий таълим, фан ва инновациялар вазирлигига:

1. Олти ой ичида бир эмас, икки эмас, нақ уч марта ходимларингизнинг ONE ID калитидан кимдир кириб лицензия бериб юборса, кейин тизим хатоси деб баъзиларининг лицензиясини қайтариб қўйсангиз, баъзиларига майли деб кўз юмсангиз, бу лицензия беришнинг янги усулими? Биз ўйин қоидаларини тушунмай қоляпмиз, агар ростан ҳам шундай бўлса, қонунчиликка ўзгартириб қўйиш керак эмасмикан? Масалан, тизимда хатолик бўлиб лицензия берилса, вазирлик кимнинг лицензиясини қайтиб олишни кимникини қолдиришни ўз хоҳишига кўра ҳал қилади деб.

@bektoshkhatamov

Жанубий Кореянинг йирик корпорациялари ва уларнинг қиймати. Йирик корпорацияларга салбий ёки ижобий қараш мумкин, улар ҳақида иқтисодчилардан ҳам кўра кўпроқ сўл томон сиёсатчиларининг хавотири кўп. Лекин, иқтисодий қудратга айланишда уларнинг аҳамияти жуда катта ва буни рад этиб бўлмайди. Фақатгина уларнинг кўлами ва имкониятлари, рақобатбардошлилиги очадиган иқтисодий имконлар бор ва буни афсуски кичик бизнес ёки давлат корхоналари билан қилиб бўлмайди. #iqtisod #korporatsiya

Янги ойда янги мақсадлар, янгича фикрлар, қизиқарли мавзулар ва яхши кайфиятга эҳтиёж сезилади. Биз сизга кундалик ҳаётда тўхтаб қолмаслик ва энг муҳим ҳамда қизиқарли маълумотлардан хабардор бўлишингизга ёрдам берадиган Telegram-каналларни бир жойга жамладик. Бу ерда сиз батафсил лонгридлар, мемлар, кино, футбол ва видео ўйинлари янгиликлари, таҳлилий мақолалар, долзарб воқеалар шарҳлари, сунъий интеллект соҳасидаги сўнгги тадқиқотлар ва ишланмаларнинг намуналари, ҳазил-мутойиба, спорт шарҳлари ва муаллифларнинг шахсий фикрларини топасиз. Бу каналлар сизни ўйлашга, кулишга, ҳайратланишга ва янги нарсаларни ўрганишга ундайдиган барча унсурларга эга. Telegram каналларингизни янгилаб, муҳим воқеа ва жараёнлар марказида бўлинг! 👉 https://t.me/addlist/5W_7kY6tnINlNDNi

34 yillikka Asaxiydan 34 foizlik sovgʻa. Faqat bugun va erta "Asaxiy Books" tomonidan chop etilgan kitoblarni 34 %lik chegirma bilan, boshqa nashriyotlar kitoblarini 15 %lik chegirma bilan xarid qiling. Chegirma online xaridlarga ham, kitob doʻkonlarimizda ham birdek amal qiladi. Katalog: https://asaxiy.uz/product/knigi #chegirma

Yana bir orzuyimga erishdim. Tarix darslari va Hollivud filmlarida koʻrib xayol qilgan Sin Shixuandining terrakota armiyasini koʻrish nasib qildi. Sin Shixuandi o'zi haqida ham ancha oʻqib qoʻydim. U haqida alohida post qilaman.

АҚШ доллари расмий курси 12 460 сўмгача (-21,68) пастлади. #kurs @allaevuzb

Ўзбек илмий контентининг янги кўриниши! Сўнгги йилларда тарих, тил, адабиёт ва санъат бўйича ўзбекча подкастлар ва видеолар кўпайди. Бироқ ёзма, илмий-профессионал контентнинг ўсиши ҳали суст. Аммо бу йўлда “Ватан” журнали катта ютуққа эришди. Бу журналга бемалол Қурултойнинг ёзма шакли дея таъриф бера оламиз. Подкастнинг навбатдаги меҳмони — журналнинг доимий муаллифи, тарихчи олим Фарҳод Мақсудов. 🔗 Подкастни томоша қилиш учун: https://youtu.be/tdkLYGerSkg #podcast

АҚШ доллари расмий курси 12 482 сўмгача (+69,40) кўтарилди. #kurs @allaevuzb

2017-йилда Мьянма армиясининг ҳужуми натижасида 700,000дан ортиқ Роҳиня мусулмонлари қўшни Бангладешга қочишга мажбур бўлди. Бу воқеалар БМТ томонидан геносид сифатида таснифланган, аммо дунё бу геносидни эътиборсиз қолдирди. Нега? Худди шундай YouTube каналининг бу сонида айнан шу унутилган геносид ҳақида видео чиқди: https://youtu.be/BpaFnM9sowo?si=j1ErJ6u452L81OZz

АҚШ доллари расмий курси 12 412 сўмгача (+58,33) кўтарилди. #kurs @allaevuzb

Avatar filmi suratga olingan Xitoyning Zhangjiadjie milliy parkidagi togʻlar. Aqlga sigʻdirish qiyin boʻlgan goʻzallik. #sayohat #xitoy

АҚШ доллари расмий курси 12 354 сўмгача (+48,85) кўтарилди. #kurs @allaevuzb

Yana bir orzuyimga erishdim. Zhangjiadjie milliy parki, Xitoy.

Бугун Ўзбекистонга Иордания подшоҳи Абдуллоҳ II ташриф буюрмоқда. У — Ҳошимийлар сулоласи вакили, яъни насли тўғридан-тўғри пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломга бориб тақалади. Иордания араб дунёсида стабил ривожланаётган тинч мамлакат ҳисобланади. Қизиқ томони шундаки, бу сулоланинг ҳаёт тарзига назар ташласак, араб дунёсидан фарқли равишда «қаттиқ диний чекловлар»ни кўрмаймиз. Машҳур малика Рания ҳам, оиланинг бошқа аъзолари ҳам бутун дунёда очиқ фикрлилиги, аёллар ҳуқуқлари ва таълим борасидаги фаолияти билан танилган. Пайғамбар авлодидан бўлган сулола замонавий ҳаёти билан кўпчиликка намуна бўлади. Улар диний меросни замонавий ҳаёт билан уйғунлаштиришга интилади. Диннинг асл моҳияти мажбурлашда эмас, балки тушунишда деган позицияда мустаҳкам туришади. Иордания сулоласи қадриялар ва замонавий ҳаёт биргаликда бўлиши мумкинлигига ёрқин мисол деб кўрилади. Ўрганиш ва таҳлил қилишга қизиқарли мамлакат. #siyosat

АҚШ доллари расмий курси 12 305 сўмгача (-51,29) пастлади. #kurs @allaevuzb

Дўстлар, муҳим эълон! Сергелидаги гастрономик кўча очилиши ва «Кўчманчи» рок фестивали кичик техник сабабларга кўра 30 августга кўчирилди. Лекин бу ёмон хабар эмас — ҳаммаси кучида қолади! 🔥 🎶 кучли мусиқа, 🍔 мазали таомлар, 🍺 тетиклантирувчи ичимликлар ва, албатта, унутилмас кайфият сизни кутмоқда. Бир ҳафтага кечикиб бўлса ҳам, яхшироқ тайёргарлик билан фестиваль қилишгани маъқул деб ҳисоблайман. Янгиликлардан хабардор бўлиб боринг, 30 август куни, албатта, кўришамиз! 🤘

Антарктида - чегарасиз дунё. Бу ердаги ягона қонун - тирик қолиш жасоратли кураш. Инсон бу ерда табиат кучларига йўл беради. Антарктидага йўл бўронлар ва кемаларни пойлаб турган ҳайбатли айсберглар билан тўла музли кенгликлар орқали ўтади. Пингвинлар, тюленлар ва китлар - абадий қишда яшашга мослашган бу жойларнинг асосий эгалари. Муз қатлами остида юз минглаб йиллар давомида ташқи дунёдан ажратилган кўллар яширинган. Вулқонлар ва абадий музликлар ёнма-ён мавжуд бўлган ўлка айнан Антарктида ҳисобланди. Топлес экспедицияси Антарктида нафақат совуқ, балки ҳаёт шаклларининг ажойиб хилма-хиллиги эканлигини кўрсатди. Янги сон томошабинларга ноёб манзаралар ва илмий маълумотларни тақдим этади. Хўш, Антарктида сайёрамиз учун нима учун бунчалик муҳим? Жавобни ХУРМО лойиҳасининг навбатдаги видеосидан топасиз. Видеога ҳавола: https://youtu.be/6cpnSbK_6vE?si=ULc_3phqXWVWCBM2

Экотизимлар жанги: TBC нима учун OLX'ни сотиб олди ва кейинги юришни ким қилади? Бу ҳафта Ўзбекистон рақамли бозоридаги энг муҳим воқеалардан бири юз берди: TBC Group мамлакатдаги энг йирик эълонлар сайти — OLX'ни сотиб олди. Бу шунчаки навбатдаги йирик тижорий келишув эмас. Бу — Ўзбекистонда "супер-иловалар" ва рақамли экотизимлар қуриш пойгаси янги босқичга чиққанидан далолат. Банк яратадиган экосистемага эълонлар сайти нима керак? Жавоб оддий: маълумотлар (Big Data) ва фойдаланувчилар. TBC шунчаки эълонлар платформасини эмас, балки ойига 5.7 миллиондан ортиқ ўзбекистонлик кирадиган, уларнинг нима сотиши, нима сотиб олиши, нимага эҳтиёжи борлиги ҳақидаги улкан маълумотлар базасини сотиб олди. Бу дата томонидан — банк учун олтинга тенг хазина. Энди TBC ҳар бир фойдаланувчининг эҳтиёжини олдиндан билиб, унга мос кредит, муддатли тўлов ёки бошқа молиявий маҳсулотларни тўғридан-тўғри таклиф қила олади. Ундан ташқари экотизимлар мижозга абонент деб қараб, унга максимал хизмат сотишга ҳаракат қилишини ҳисобга олсак, тизимида э коммерс етишмаётган банк учун бу катта қадам. Асосий мақсад — TBC атрофида банк, e-commerce, тўловлар ва бошқа хизматларни бирлаштирган ягона, қудратли экотизим яратиш. Бу йўлда вақт ўтган сари OLX'ни эълонлар доскасидан тўлақонли маркетплейсга айланишини кўрсак ҳайрон бўлмайман. Бу воқеа бозордаги бошқа йирик ўйинчилар учун ҳам аниқ сигнал. Экотизим қуриш учун маркетплейс — энг муҳим элементлардан бири. Шу нуқтаи назардан, яқин келажакда Click каби ўз атрофида улкан фойдаланувчилар базасини жамлаган компания ҳам шу йўлдан бориб, ўз маркетплейсини ишга туширса ёки харид қилса, бу мантиқий ва кутилган қадам бўлади. Пойга бошланди. Ғолиб бўлиш учун фойдаланувчига энг кўп хизматни бир жойда, энг қулай шаклда таклиф қила оладиган экотизимга айланиш керак. Бу борада ҳозир uzum, tbc ҳаммадан олдинда, озгина фарқ билан yandex қувмоқда. Тез орада бошқа йирик банклар, click ва бошқа компаниялардан ҳам қадамлар кўрсак керак. #biznes #ecommerce

АҚШ доллари расмий курси 12 357 сўмгача (-56,70) пастлади. #kurs @allaevuzb