عبدالكريم سروش

انقلاب ناکام (ایام دهه فجر و میلاد امام حسین ) عبدالکریم سروش @DrSoroush

خاکبوسم که شهریار منی… @SchoolofSoroush

از غزه تا بازرگان @DrSoroush 🎙️ فایل صوتی 👇🏻

درس‌گفتار #شرح_مثنوی دفتر ششم/جلسه ۷۸ @DrSoroush 📍فایل صوتی کامل👇🏻👇🏻👇🏻

گفت‌وگو با عبدالکریم سروش در باب مسأله‌ی فلسفی دعا @DrSoroush 🎙️ نسخه‌ی صوتی کامل👇🏻

درس‌گفتار #شرح_مثنوی دفتر ششم/جلسه ۷۷ @DrSoroush 📍فایل صوتی کامل👇🏻👇🏻👇🏻

۲۲ دسامبر ۲۰۲۴ @DrSoroush

با همه این احوال خودمان را نباید ببخشاییم که چگونه سکوت کردیم و اجازه دادیم در مقابل چشمان ما با این مجسمه شرافت و عدالت چنان رفتار نا عادلانه‌ای بشود. روح او شاد، او بی عقده و کینه از این جهان رفت. من میدانم که این روحِ باز و بی گره در آن جهان هم همچنان مانند مرغان سبک روح در فضای رحمت الهی پرواز خواهد کرد، درود بر او باد و ننگ بر ظالمان. @DrSoroush

بنام خداوند مهربان، در اواخر آذرماه گذشته سالگرد درگذشت مرحوم حضرت آيت الله منتظرى بود، بدين مناسبت شایسته میدانم که یادی از آن مرد بزرگوار بکنم. در میان فقیهان این دوران، اگر به یک تن ارادتی داشته باشم به آن بزرگوار است ( رحمة الله و علیه). این نه به سبب فقیه بودن ایشان بلکه بخاطر اخلاق انسانی ، پارسایی ، خدا ترسی، ایستادگی در مقابل ظلم، دلاوری، و گذشتی بود که همه در آن بزرگوار جمع بود. گذشت کردن از مقام، گذشت کردن از قدرت، رو در روی ظالم و جائر ایستادن، حرف خود را شجاعانه زدن، و امتی و ملتی را فریب ندادن، و از مقام و مسند خود گذشتن، و فریب وسوسه‌های دنیا را نخوردن، این خصایص بود که ما در این بزرگوار دیدیم و حقیقتا به منزله الگویی نیکو برگزیدیم. فقيهان بسيارند اما كجاس آن افقه و اتقی؟ از آن زمان که این بزرگوار مورد ستم قرار گرفت، من از این نظام دلبریده شدم، هرچند که پیش از اآهم پایی به جلو و پایی به عقب داشتم، اما از آن وقت به بعد به درستی دانستم که در بر پاشنه دیگری میگردد و این کاروان به بی‌راهه میرود. عزل ایشان یادآور عزل‌های درد آور دیگری بود که در تاریخ شاهد بوده‌ايم، همچون عزل امیرکبیر، مانند عزل مصدق. ما چه ملت نگون بختی هستیم که بزرگان ما وقتی به موقعیتی می‌رسند که باید کارگشایی کنند و از موضع قدرت و عدالت گره‌ها را بگشایند، دچار این مصیبتها میشوند که یک قدرت جائرِ برتری آنها را کنار میزند و کار را دوباره بدست نابکاران میسپارد. گر مَلِک این است و همین روزگار زین دِه ویران دَهَمَت صد هزار آفرین خداوند بر جان او باد و درود تاریخ بر روان او باد که ایستادگی کرد و نام نیکی از خود بجا نهاد و الگویی شد برای آیندگان، برای نسل‌های بعدی که بدانند خداترسی یعنی چه، پارسایی یعنی چه، علم با عمل یعنی چه. ما عالمان بی عمل زیاد دیده‌ايم، افرادی که مدعی پارسایی بودند و تا قبل از آنکه دستشان به قدرتی برسد ادعای همه گونه نیکی و پاکی و اخلاقی بودن داشتند. اما هنگامی که بجایی رسیدند نشان دادند که چگونه از درون تهی هستند. تا سگان را وجوه پیدا نیست مشفق و مهربان یکدگرند لقمه‌ای در میانشان انداز که تهی‌گاه یکدیگر بدرند امتحان اخلاقی وقتی آغاز میشود که چند راه در مقابل آدمی نهاده شود. آنجا معلوم میشود که هر کسی چند مردِ حلاج است و ادعاهای پیشین تا چه حد حقیقت داشته است. علما و مدرسین قم و مراجع، به استثنای یک یا دو تن، همگی در ماجرای عزل آیت الله منتظری امتحان بدی دادند و همه بازنده شدند. بعضی‌ها که سخنرانی کردند، مثل آیت الله جوادی آملی، و مردم را تحریض کردند و تحریک کردند که به خانه آن بزرگوار حمله کنند، و آن بلاها و فجایع را بپا کنند. بقیه هم که سکوت کردند و با سکوت مرگبار خودشان آن حادثه فجیع را تایید کردند و بعدا هم لب نگشودند. پس آن همه روایت که خوانده بودند و آنهمه درس داده بودند، وآنهمه ادعای دیانت و فقاهت که میکردند چه شد؟ اینها چگونه میتوانند در مقابل مردم و خداوند سربلند کنند؟ آنها در دل شادمان بودند چون میدیدند یک رقیب قدری از میدان حذف شده است. این سکوت مرگبار و زبان بریدگی آنها بخشودنی نیست. تا وقتی که مورخان مینویسند و تا وقتی که متفکران در این حادثه تفکر میکنند، قطعا آنرا نقطه ننگی و تاریکی در کارنامه انقلاب ایران میدانند. بعدها گفته خواهد شد که چگونه این انقلاب پارساترین فرزند خود را خورد، و با او جفا و ظلم و ستم کرد و استخوانهای او را خرد و نام او را زشت کرد. بیشترین دشنامها و ناسزاها و بدگویی‌ها و پلیدگویی‌ها در روزنامه‌ها سیل‌وار بسوی این بزرگوار روانه شد. کسانی که در عمر خود یکساعت زندگی شرافتمندانه نکرده بودند، زندگی سراسر شرافت این مرد را به زیر سوال بردند و حرمت علم او و سن او را هم نگه نداشتند. هر چه که لایق خودشان بود در حق او آوردند و بیان کردند. روزنامه پلید کیهان و پاره‌ای سایتهای متعلق به سپاه کوشیدند که قدر این مرد را زایل کنند و او را به زمین بزنند. با خواندن آنها من احساس میکردم که اخلاق و شرافت و عدالت از این کشور رخت بر بسته است و همه چیز درگور خفته است. من در همان زمان که کسی حق نداشت به ملاقات ایشان برود، به قم رفتم و به منزلشان رفتم در آن ديدارها با هم سخن گفتیم، ايشان یک کلام حتی اندکی هم گله نکرد، اندکی هم درددل نکرد، گویی که فارغ از این معانی بود. سخن از مسایل علمی میکرد از تاریخ میگفت، از رابطه خود با آیت الله بروجردی و از علامه طباطبایی میگفت. دریغ از آنکه یک جمله بر زبانش به گله جاری شود. دلا ز مکر حسودان مرنج و ایمن باش که بد به خاطر امیدوار ما نرسد زمستان گذشت و روسیاهی به زغال ماند، آن مرد هر روز نامش درخشانتر و هر روز پرحرمت‌تر جلوه میکند، و هر روز در مقابل او سرمان را به تعظیم فرود میاوریم و به او درود میفرستیم.

یادی از مظلوم مرحوم آیت‌الله منتظری @DrSoroush