FactNameh | فکت‌نامه

❌ سمفونی ۵ بتهوون باعث درمان سرطان نمی‌شود 🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده سمفونی شماره ۵ بتهوون می‌تواند حدود ۲۰ درصد سلول‌های سرطانی را نابود کند؛ آن هم بدون آسیب به سلول‌های سالم. 🔹این ادعا نادرست است. ادعا منسوب به تحقیق دکتر مارشیا آلوش مارکز کاپلا در دانشگاه فدرال ریو دو ژانیرو (UFRJ) است که در محیط آزمایشگاهی (in vitro) انجام شده بود. 🔹تحقیق واقعی در سال ۲۰۱۱ آغاز و نتایج آن در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ منتشر شد و شامل بررسی تأثیر سه قطعه موسیقی کلاسیک بر سلول‌های سرطانی بود: سمفونی ۵ بتهوون و دو اثر از لیگتی و موتزارت. 🔹نتایج نشان داد که سمفونی بتهوون و قطعه لیگتی باعث کاهش زنده‌مانی برخی رده‌های سلولی سرطان پستان شدند، اما سونات موتزارت تأثیری نداشت. 🔹این تحقیق، عدد «۲۰ درصد نابودی سلول» را گزارش نکرده و هیچ شواهدی از تأثیر روی انسان یا سایر حیوانات ارائه نکرده است. 🔹دکتر کاپلا تأکید کرده که نتایج آزمایشگاهی قابل تعمیم به درمان سرطان در انسان نیست. 🔹ادعاهای رسانه‌ای احتمالاً از برداشت اشتباه یک خبرنگار برزیلی و بازنشر توسط وب‌سایت Improbable Research ریشه گرفته‌اند. 🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

❌ ادعای شاخ‌دار نسل جدید پیشران بر مبنای قانون سوم نیوتن 🔹در شبکه‌های اجتماعی ویدیوهایی منتشر شده و «محسن بهمنی» را مخترعی معرفی می‌کنند که پیشرانی بدون ملخ و سوخت، بر پایه «قانون سوم نیوتون» ساخته است. 🔹او مدعی است دستگاهش با «حرکت جرم‌ها روی مسیر حلقه‌ای» و «نیروی گریز از مرکز» می‌تواند رانش خالص ایجاد کند و خودرو را به پرواز درآورد. 🔹شرکت سازنده خودروهای لوکس و سوپراسپورت منصوری (Mansory) تنها یک پست تبلیغاتی درباره همکاری مفهومی با او منتشر کرده است؛ بدون هیچ داده فنی یا نمونه پروازی. 🔹پتنت‌های ثبت‌شده در اروپا و آمریکا، فقط اسناد حقوقی‌اند، نه تأیید فنی. هیچ آزمایش مستقل یا پرواز واقعی ارائه نشده است. 🔹ویدیوهای بهمنی دستگاه‌هایی را نشان می‌دهد که روی زمین حرکت می‌کنند، نه در حالت شناور یا آزاد؛ حرکت‌ها حاصل اصطکاک و لرزش هستند، نه رانش. 🔹سازوکار ادعایی با اصول طبیعت به‌ویژه قانون سوم نیوتون و پایستگی تکانه ناسازگار است و نمی‌تواند نیروی خالص تولید کند. 🔹ایده استفاده از «نیروی گریز از مرکز برای رانش» مشابه طرح‌های مردود تاریخی مانند Dean Drive است. 🔹تمام شواهد موجود (پتنت، ویدیو، پوشش رسانه‌ای) جنبه تبلیغاتی دارند و مبنای علمی یا مهندسی قابل تأیید ندارند. 🔹ادعای «نسل جدید پیشران بر مبنای قانون سوم نیوتون» شبه‌علم محسوب می‌شود. 🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعا نشان «شاخ‌دار» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

🎙 نفت، حجاب، بانک آینده 🔹در قسمت ۲۴۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به فکت‌چک ادعایی پرداختیم که به ماجرای پربحث این روزها ارتباط دارد؛ یعنی پرونده پژمان جمشیدی. 🔹در ادامه، درباره یکی از مهمترین موضوعات اخیر در اقتصاد ایران یعنی ماجرای بانک آینده صحبت کرده‌ایم. 🔹ادعایی درباره سهم یوان و دلار در تجارت جهانی و ادعاهایی درباره نفت و اقتصاد نفتی گذشته و حال ایران، از دیگر موضوعات اقتصادی این قسمت هستند. 🔹ادعاهای نادرست حامیان حجاب اجباری در ایران تمامی ندارد. در این قسمت یکی دیگر از این ادعاها را درستی‌سنجی کرده‌ایم. 🔹ادعای دیده شدن سوخو-۳۵ روسی در ایران و خبر رسانه‌های ایران درباره رونمایی از بزرگترین شهاب‌سنگ جهان، موضوعات دیگری هستند که به آنها پرداخته‌ایم. 🔹سه ادعای نادرست درباره نقش رازی در واکسیناسیون، مضر بودن مصرف نان و درمان سرطان با سمفونی بتهوون، سوژه‌های حوزه سلامت این اپیزود هستند. 🔹آیا رضاشاه از سازنده پل ورسک خواسته بود تا با خانواده‌اش زیر پل بایستد؟ در این قسمت به این پرسش قدیمی و پرتکرار پاسخ داده‌ایم. 🔹در پایان این قسمت نیز چند فکت‌چک کوتاه از ادعاهای شبکه‌های اجتماعی را مرور کردیم. 🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید. 📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران. 👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در اپل پادکست بشنوید 👈 در اسپاتیفای بشنوید 00:01:02 مقدمه 00:03:53 هویت شاکی پرونده پژمان جمشیدی اعلام نشده است 00:07:18 پاسخ به چند سوال درباره ادغام بانک آینده در بانک ملی 00:18:36 یوان در معادلات جهانی از دلار سبقت نگرفته است 00:23:26 درستی‌سنجی چند ادعاها درباره نفت ایران و عربستان 00:33:36 دهه هشتادی‌ها و «قانون عفاف و حجاب» 00:39:32 ادعای نادرست دیده‌شدن سوخو-۳۵ جدید در تهران 00:44:22 خبر نادرست رونمایی از بزرگترین شهاب سنگ جهان در گرگان 00:49:11 ادعای نادرست درباره نقش رازی در واکسیناسیون 00:56:25 ادعای نادرست درباره مضر بودن مصرف نان 00:59:49 آیا رضاشاه از سازنده پل ورسک خواست زیر آن بایستد؟ 01:06:05 ویدیوی جعلی با عنوان واژگونی شمش‌های طلا در تهران 01:06:50 ادعای شاخ‌دار تولید رب گوجه از «گوجه‌های گندیده» 01:08:03 ادعای شاخ‌دار درباره «نفر اول ریاضی جهان» 01:09:05 ادعای نادرست درباره جایزه برخی راننده‌ها در سوئد 01:10:43 سمفونی ۵ بتهوون باعث درمان سرطان نمی‌شود 01:13:42 کامنت‌ها 🌐 @Factnameh

❌ تصاویر نادرست از پروژه استادیوم نئوم بالای یک آسما‌نخراش در عربستان سعودی 🔹در روزهای اخیر، تصاویری با عنوان «استادیوم پروژه نئوم عربستان سعودی» در شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های خبری منتشر شده که یک برج بلند با استادیومی مجهز بر فراز آن را نشان می‌دهد. 🔹گفته شده این تصاویر، شبیه‌سازی‌های رسمی پروژه استادیوم نئوم برای جام جهانی ۲۰۳۴ در عربستان هستند. 🔹این ادعا نادرست است. این تصاویر را حدود دو هفته پیش یک کاربر فیسبوک در بریتانیا با AI ساخت و منتشر کرد که به سرعت وایرال شد. 🔹بررسی فیسبوک این کاربر نشان می‌دهد که او به‌طور منظم ویدئوهای مفهومی از طراحی‌های عظیم مشابه می‌سازد و طرح او هیچ ربطی به پروژه نئوم عربستان ندارد. 🔹سایت رسمی پروژه نئوم، تصاویری متفاوت منتشر کرده است. 🔹هرچند در نسخه رسمی پروژه گفته شده این ورزشگاه قرار است در ارتفاع ساخته شود، اما در هیچ کجا اشاره‌ای به ساخت یک ورزشگاه کامل بر بالای یک آسمان‌خراش منفرد نشده است. 🔹از سوی دیگر خبرگزاری رویترز در گزارشی اختصاصی در نوامبر ۲۰۲۴ اعلام کرد که طرح‌های اولیه پروژه نئوم به دلیل افزایش هزینه‌ها و تغییرات مدیریتی، کوچک‌ و محدود شده‌اند و فعلا به شکل اعلام‌شده اجرا نمی‌شوند. 🔹پروژه نئوم، ایده‌ای از یک شرکت عربستانی است که قصد دارد شهری در شمال‌غرب عربستان سعودی، در کنار دریای سرخ بسازد، که یک ورزشگاه را نیز شامل می‌شود. 🔹محمد بن سلمان در سال ۲۰۱۷ این شرکت را پایه‌گذاری کرد. 🔹بنابراین فکت‌نامه به تصاویر منتسب به استادیوم پروژه نئوم عربستان سعودی نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

❌ ادعای نادرست درباره «خویشتن‌داری بیماران روانی» و بی‌اعتباری گزارش پزشکی قانونی در تجاوز 🔹پس از انتشار خبرهای مربوط به پرونده اتهام تجاوز علیه پژمان جمشیدی، کسی که خود را «دکتر سمیرا اخوان ارجمند» معرفی می‌کند در اینستاگرام ادعا کرد افراد دچار اختلال روانی نمی‌توانند تا پنجاه‌سالگی خویشتن‌داری کنند و حتما تا قبل از ۲۵ سالگی گذرشان به دادگاه و زندان خواهد افتاد. 🔹او همچنین ادعا کرده که تأیید پزشکی قانونی نیز به معنای وقوع تجاوز نیست. 🔹این ادعاها نادرست است. 🔹سمیرا اخوان ارجمند که خود را «دکتر متخصص تمام روانشناسی» معرفی می‌کند، مدرک دکتری ندارد و اصطلاحات روانپزشکی مورد استفاده در این ادعا نیز به شکل نادرستی توضیح داده شده‌اند. 🔹تکانه سادیستیک، بیماری نیست و با اختلال سادیسم جنسی تفاوت دارد. 🔹اختلال شخصیت مرزی قابل کنترل است و آسیب از جانب مبتلایان به آن به طور مداوم گزارش نشده است. 🔹بیشتر مبتلایان به اختلال دوقطبی هیچ رفتار غیرقانونی از خود نشان نمی‌دهند. 🔹شرط تشخیص اختلال شخصیت ضد اجتماعی، تجربه دوران سلوک در دوران زیر ۱۵ سالگی است و نه بازداشت قبل از ۲۵ سالگی. 🔹نقش پزشکی قانونی در تشخیص تجاوز در قوانین ایران و سایر جوامع، تعیین‌کننده است. 🔹انتشار مطالبی از این دست منجر به کاهش گزارش‌دهی آزار جنسی و سرزنش قربانیان می‌شود. 🔹با این توضیحات، فکت‌نامه به این ادعا نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

❌ تکرار ادعاهای شاخ‌دار درباره 3i Atlas و نزدیک‌شدن فضاپیما به زمین 🔹این روزها در شبکه‌های اجتماعی ادعاهایی مبنی بر نزدیک‌شدن یک «فضاپیما» به زمین منتشر می‌شود که 3i/Atlas نام دارد. 🔹این ادعاها درست نیستند. جرم 3i/Atlas یک «فضاپیما» نیست و به سمت زمین هم «نزدیک» نمی‌شود. 🔹این دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای، از این جهت اهمیت دارد که از بیرون از منظومه شمسی وارد این منظومه می‌شود. 🔹نزدیک‌ترین فاصله این دنباله‌دار با کره زمین، ۲۷۰ میلیون کیلومتر است و در آن زمان سمت دیگر خورشید قرار خواهد داشت؛ بنابراین خطری برای کره زمین نیست. 🔹بسیاری از مراکز فضایی در حال رصد و بررسی این جرم هستند و گزارشی مبنی بر احتمال مشاهده «بیگانگان» نیز منتشر نشده است. 🔹 پیش‌تر نیز در مقاله‌ای به ادعاهای مشابه پرداخته بودیم. 🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعاها نشان «شاخ‌دار» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

🎙 نفت، حجاب، بانک آینده 🔹در قسمت ۲۴۱ پادکست هفتگی فکت‌نامه ابتدا به فکت‌چک ادعایی پرداختیم که به ماجرای پربحث این روزها ارتباط دارد؛ یعنی پرونده پژمان جمشیدی. 🔹در ادامه، درباره یکی از مهمترین موضوعات اخیر در اقتصاد ایران یعنی ماجرای بانک آینده صحبت کرده‌ایم. 🔹ادعایی درباره سهم یوان و دلار در تجارت جهانی و ادعاهایی درباره نفت و اقتصاد نفتی گذشته و حال ایران، از دیگر موضوعات اقتصادی این قسمت هستند. 🔹ادعاهای نادرست حامیان حجاب اجباری در ایران تمامی ندارد. در این قسمت یکی دیگر از این ادعاها را درستی‌سنجی کرده‌ایم. 🔹ادعای دیده شدن سوخو-۳۵ روسی در ایران و خبر رسانه‌های ایران درباره رونمایی از بزرگترین شهاب‌سنگ جهان، موضوعات دیگری هستند که به آنها پرداخته‌ایم. 🔹سه ادعای نادرست درباره نقش رازی در واکسیناسیون، مضر بودن مصرف نان و درمان سرطان با سمفونی بتهوون، سوژه‌های حوزه سلامت این اپیزود هستند. 🔹آیا رضاشاه از سازنده پل ورسک خواسته بود تا با خانواده‌اش زیر پل بایستد؟ در این قسمت به این پرسش قدیمی و پرتکرار پاسخ داده‌ایم. 🔹در پایان این قسمت نیز چند فکت‌چک کوتاه از ادعاهای شبکه‌های اجتماعی را مرور کردیم. 🎙 پادکست فکت‌نامه را از همه اپلیکیشن‌های دریافت پادکست بشنوید. 📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران. 👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در اپل پادکست بشنوید 👈 در اسپاتیفای بشنوید 🌐 @Factnameh

❌ ویدیوی نادرست درباره «سمی» و مضر بودن نمک تصفیه‌شده 🔹ویدیویی در اینستاگرام و ایکس منتشر شده که در آن نمک تصفیه‌شده «سمی» و مضر معرفی می‌شود. 🔹این صفحه متعلق به فردی است که خود را «اولین بانوی درمانگر با قدرت ذهن» معرفی کرده و ادعای «درمان تضمینی تیروئید با کپسول تیروئید» دارد. 🔹ادعاهای مطرح‌شده در ویدیو مبنی بر ناسالم بودن نمک تصفیه‌شده در برابر نمک معمولی، نادرست است و پشتوانه علمی ندارد. 🔹اضافه کردن آلومینیوم سیلیکات به نمک برای جلوگیری از کلوخه شدن است و در سطوح مجاز، ریسک تلقی نمی‌شود. 🔹نمک خوراکی منبع قابل توجهی از منیزیوم و پتاسیم نیست و کمبود این مواد به دلیل حذف آنها از نمک، ادعایی نادرست است. 🔹ید صنعتی (یدید سدیم یا یدید پتاسیم) در نمک‌های یددار برای پیشگیری از کمبود ید استفاده می‌شود و باعث کم‌کاری تیروئید نمی‌شود. 🔹برنامه‌های یددار کردن نمک در ایران و جهان، میزان بروز گواتر و اختلالات ناشی از کمبود ید را به طور چشمگیری کاهش داده است. 🔹این آمار که «از هر ۱۰ ایرانی ۷ نفر تیروئید کم‌کار دارند»، نادرست است. مطالعات نشان می‌دهد شیوع کم‌کاری تیروئید در ایران حدود ۲.۸ تا ۹.۵ درصد است. 🔹بنابراین فکت‌نامه به ادعای مضر یا سمی بودن نمک‌های تصفیه‌شده، نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

🎙 هزارداستان بودجه؛ قسمت بیستم - «بودجه نظامی ایران چقدر است؟» 🔹بودجه نظامی ایران واقعا چقدر است؟ از کجا تامین می‌شود؟ در مقایسه با سایر کشورها وضعیت ایران چگونه است؟ 🔹در بیستمین قسمت پادکست «هزارداستان بودجه» تلاش کرده‌ایم به این پرسش‌ها و سوال‌های دیگری درباره بودجه نظامی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های اخیر پاسخ دهیم. 🔹هزارداستان بودجه، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا را در سایت رادیو فردا و پادگیرها دنبال کنید. 🔹این پادکست، کار مشترک فکت‌نامه و رادیو فردا، یک هفته قبل در رادیو فردا و حساب کاربری هزارداستان بودجه منتشر شد و حالا در اکانت‌های فکت‌نامه نیز در دسترس است. 👈 در کست‌باکس بشنوید 👈 در سایت رادیو فردا بشنوید 🌐 @Factnameh

🔹 دهه هشتادی‌ها و «قانون عفاف و حجاب» 🔹ابوالفضل اقبالی، یکی از طراحان «قانون عفاف و حجاب» می‌گوید این قانون شامل حال متولدین دهه هشتاد نمی‌شود و آنها جریمه نخواهند شد. 🔹این ادعا نادرست است. در متن این قانون که آذرماه ۱۴۰۳ تصویب شد، هیچ اشاره‌ای به سن افراد نشده و استثنایی در کار نیست. 🔹طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، حجاب برای دختران پس از رسیدن به سن تکلیف شرعی (۹ سال قمری) اجباری است و این سن در قانون عفاف و حجاب نیز پیش‌فرض گرفته شده است. 🔹بر اساس قانون عفاف و حجاب، متولدین دهه ۸۰ (۱۳ تا ۲۳ ساله در زمان تصویب قانون) از مخاطبان اصلی آن هستند و در صورت اجرا تحت تأثیر آن قرار می‌گیرند. 🔹در بخش جرایم و تخلفات مربوط به نداشتن حجاب در فضای آفلاین و آنلاین، از قید «هر شخصی» استفاده شده و هیچ استثنایی وجود ندارد. 🔹ماده ۳۸ به پخش جریمه‌ها و سایر مجازات‌های انتشار محتوای حاوی «برهنگی، بی‌عفتی» یا «کشف حجاب» اشاره دارد و ماده ۳۹ کسب‌وکارهای آنلاین را شامل می‌شود. 🔹همچنین، مواد ۴۸ و ۴۹ برای «بدپوششی» و «برهنگی» در معابر و اماکن عمومی مجازات‌هایی از جریمه نقدی تا حبس در نظر گرفته‌اند که متولدین دهه ۸۰ را نیز شامل می‌شود. 🔹طبق این قانون، رعایت نکردن حجاب می‌تواند منجر به محدودیت‌ها و محرومیت‌هایی شود. به عنوان مثال، در رقابت برای ورود به دانشگاه، حجاب به عنوان یک امتیاز مثبت در گزینش دانشجویان ذکر شده و رعایت نکردن آن، امتیاز منفی است. 🔹این تبعیض‌ها شامل زمینه‌های آموزشی، ورزشی و اقتصادی نیز می‌شود و مشخصا این گروه سنی را هدف قرار می‌دهد. 🔹همچنین، بر اساس مواد ۲۵، ۲۹ و ۳۱ این قانون، همه افراد از جمله متولدین دهه ۸۰ هدف رصد اطلاعاتی نهادهایی مانند وزارت اطلاعات، سازمان اطلاعات سپاه پاسداران، فراجا و سازمان بسیج مستضعفین هستند تا از «گسترش فرهنگ برهنگی و بی‌عفتی» جلوگیری شود. 🔹از این رو فکت‌نامه به ادعای ابوالفضل اقبالی نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

📝 بودجه نظامی ایران چقدر است؟ 🔹هزینه نظامی ایران چقدر است؟ پاسخ دقیق و قطعی به این سوال ممکن نیست، اما آنچه مسلم است، میزان هزینه نظامی ایران، دو تا سه برابر رقمی است که معمولا در گزارش‌های بین‌المللی مطرح می‌شوند. 🔹به عنوان نمونه موسسه معتبر صلح استکهلم (سیپری) در آخرین گزارش خود، ارزش هزینه‌های نظامی ایران را در سال ۲۰۲۴ میلادی کمتر از ۸ میلیارد دلار برآورد کرده است. 🔹اما بررسی داده‌های بودجه سالانه کشور در دو سال اخیر نشان می‌دهد دست‌کم ۲۳ میلیارد دلار از منابع بودجه ۱۴۰۴ و حدود ۱۷ میلیارد دلار از منابع بودجه ۱۴۰۳ به شکل‌های مختلف در اختیار نیروهای مسلح قرار گرفته است. 🔹یکی از دلایل اشتباه برآورد هزینه نظامی ایران، پیچیدگی ساختار تامین مالی نیروهای مسلح و بودجه نظامی ایران است. 🔹در قوانین بودجه، علاوه بر ردیف‌های اصلی منابع دیگری در لابلای تبصره‌ها و بنده‌ها به صورت نفت خام و اعتبارت ارزی صندوق توسعه ملی به نیروهای مسلح پرداخت می‌شود. 🔹به عنوان نمونه در بودجه ۱۴۰۴ در ظاهر اعتبارات نهادهای نظامی، ۱۲ میلیارد دلار (با احتساب متوسط قیمت نیمایی) است، اما به جز این ۸/۵ میلیارد دلار نفت خام و ۲/۵ میلیارد دلار اعتبار طرح‌های ویژه نیز به نیروهای مسلح داده می‌شود. 🔹اگر این مبالغ را با مبلغ ردیف‌های اصلی بودجه نهادهای نظامی جمع کنیم، ارزش بودجه نظامی ایران به سال جاری بیش از ۲۳ میلیارد دلار می‌رسد که حدود سه برابر برآورد‌های بین‌المللی است. 🔹مجموع بودجه نیروهای مسلح در سال ۱۴۰۴، رقم ۱۲۲۶ هزار میلیارد تومان است که معادل حدود یک‌چهارم کل بودجه عمومی کشور در سال ۱۴۰۴ است؛ اما این همه ماجرا نیست. این تنها حساب و کتاب «بخش شفاف بودجه» است. 🔹نهادهای نظامی در ایران منابع دیگری هم دارند که به دلیل عدم شفافیت، اطلاعات چندانی درباره آنها وجود ندارد. 🔹 برای نمونه در سال‌های گذشته فاش شده که بخشی از هزینه‌های نیروی قدس سپاه را بنگاه‌های اقتصادی سپاه تامین می‌کرده‌اند. هیچ اطلاعی از عملکرد مالی این بنگاه‌ها در دست نیست. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

❌ آیا رضا شاه از سازنده پل ورسک خواست با خانواده‌اش زیر آن بایستد؟ 🔹در شبکه‌های اجتماعی ادعا شده که «رضا شاه از مهندس اتریشی سازنده پل ورسک خواسته برای اطمینان از استحکام پل، هنگام عبور اولین قطار زیر آن بایستد.» 🔹هیچ سند یا تصویری که این ادعا را تایید کند، وجود ندارد. 🔹سازنده پل یک مهندس اتریشی نبود و ساخت پل ورسک به عهده یک شرکت ایتالیایی بود. 🔹روایت ایتالیایی می‌گوید یک استادکار نجار، به صورت داوطلبانه برای رفع نگرانی مردم محلی هنگام عبور قطار همراه خانواده‌اش به زیر پل رفت. 🔹مهندس اتریشی حاضر در پروژه پل ورسک، مشاور تونل‌سازی بود. ادعاهای بی‌اساسی هم درباره وجود مصاحبه با او منتشر شده است که بررسی بایگانی مطبوعات، این ادعاها را رد می‌کند. 🔹روایت مشابهی درباره آزمون استحکام پل‌ها در روم باستان وجود دارد که به نظر می‌رسد ماجرای پل ورسک و دستور رضا شاه، از آن الهام گرفته باشد. 🔹بنابراین فکت‌نامه به این ادعای منتسب به دستور رضاشاه، نشان «نادرست» می‌دهد. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh

📝 مرور شواهدی که ادعای خودکشی نیکا شاکرمی را رد می‌کند 🔹در روزهای اخیر باز هم برخی کاربران ادعای خودکشی نیکا شاکرمی را تکرار کرده‌اند؛ ادعایی که با فکت‌ها و شواهد مربوط به پرونده کشته‌شدن او نتاقض‌ها و تفاوت‌های آشکاری دارد و پیش‌تر نیز در فکت‌نامه به آن پرداخته بودیم. 🔹نیکا شاکرمی، نوجوان ۱۷ ساله‌ای بود که ۲۹ شهریور ۱۴۰۱ در اعتراضات پس از کشته‌شدن مهسا امینی در بلوار کشاورز تهران دیده شده و آخرین‌بار حدود ساعت ۱۱:۳۰ همان شب با نزدیکان تماس گرفته و گفته بود «ماموران به دنبالش هستند» و سپس مفقود شد. 🔹پلیس آگاهی تهران ۱۰ روز بعد، یعنی ۸ مهر ۱۴۰۱ جسد نیکا شاکرمی را در سردخانه مرکز تشخیص و آزمایشگاهی پزشکی قانونی استان تهران در کهریزک، به مادرش تحویل داد. 🔹در کنار شواهد متعددی که ادعای خودکشی را رد می‌کند، یک سند مهم نیز وجود دارد؛ آن زمان بی‌بی‌سی فارسی سند تاییدشده‌ای را منتشر کرد که جواز دفن نیکا بود و در آن علت مرگ را «صدمات متعدد ناشی از اصابت جسم سخت» اعلام کرده بود. 🔹روز ۱۲ مهر، خاله و دایی نیکا، آتش و محسن شاکرمی دستگیر شدند. چند ساعتی بعد، اعترافات اجباری آنها در مصاحبه با بخش خبری ۲۰:۳۰ تلویزیون منتشر شد. 🔹طبق گفته‌های آتش شاکرمی، خانواده نیکا حدود ۱۰ روز به‌دنبال او به همه بخش‌های مختلف پلیس سرزده‌اند اما در فیلمی که ۲۰:۳۰ نشان می‌دهد آتش شاکرمی به کوچه پشتی منزلش رفته و به ساختمانی اشاره می‌کند که فردای روز گم‌شدن نیکا، جسد فردی که از بالای آن سقوط کرده‌بود، در آن مکان پیدا شده‌است. 🔹قاضی شهریاری، سرپرست دادسرای جنایی استان تهران، درباره ساختمانی که مدعی شده‌اند فردی از بالای آن به پایین پرتاب شده، می‌گوید «ساختمانی که کوله‌پشتی این خانم در آن کشف شد، مراحل ساخت پایانی را طی می‌کرد و دو کارگاه تولید پوشاک در آن فعال است و کارگرانی در ساختمان مشغول کار و نگهبانی بودند.» همان زمان، تصاویر ویدیویی ۲۰:۳۰ و هم تصاویر ماهواره‌ای نشان می‌داد که ساختمان تازه‌ساز نبوده و سال‌ها از عمر آن می‌گذرد. 🔹وحید اشتری که ادعای خودکشی را مطرح کرده و این روزها آن را تکرار کرده است، گفته پاکت سیگار و فندک نیکا، روی پشت‌بام قرار داشته و از روی ته‌سیگارها می‌توان فهمید او چند ساعت آنجا بوده و سیگار کشیده است؛ اما تصویری که صداوسیما از محل قرارگیری کوله از موبایل مدیر ساختمان نشان می‌دهد، اصلا نمی‌تواند موقعیتی باشد که همسایگان با بررسی آن چنین نتیجه‌گیری‌ای بکنند. این مکان، یک تیرآهن در ارتفاعی معادل ۴ طبقه بلندی است. 🔹در روایت اشتری، گفته شده که «همسایه‌ها مطمئن بودند با پیشانی زمین خورده و جمجمه‌اش کامل له شده، ولی جنازه‌اش روی زمین برگشته‌است.» این‌ در حالی است که هیچ‌کدام از همسایه‌ها شاهد این اتفاق نبوده‌اند و آنها حتی نتوانسته‌اند زمان دقیقی از صدای برخورد جسم سنگین به زمین ارائه دهند. 🔹اشتری در ابتدای سناریوی خود مدعی شده که نیکا با دعوت افرادی که هویتشان مشخص نیست وارد ساختمان مورد نظر شده است. اما در ادامه سناریو، هیچ اشاره‌ای به نقش آن افراد در حوادث آن شب نکرده است. 🔹همچنین، شرحی که نسرین شاکرمی درباره وضعیت جسد می‌دهد، با ادعای اشتری که می‌گوید همسایه‌ها آن را دیده‌اند، متفاوت است. 👈 در فکت‌نامه بخوانید 🌐 @Factnameh