پویش فکری توسعه

⁉️ توسعه ایران به کجا میرود؟! 🔸 نمره منظر سیاسی ایران وضعیت مناسبی را نشان نمی‌دهد و در مقیاس ۱۰۰ عدد ۳۸.۱۷ در سال ۱۳۹۹ را به خود اختصاص داده است. 🔸 در طول دوران دولت سیزدهم نمره این شاخص کمتر هم شده و در سال ۱۴۰۲ به عدد ۳۴.۱ رسیده است. در بین ۱۵۴ کشور مورد محاسبه، رتبه ایران نیز از ۱۳۲ به رتبه ۱۴۴ تنزل یافته است. 🔸 در نمودار فوق مشخص است که همه دامنه‌های منظر سیاسی کاهشی بوده است. شاخص های ایران از نظر آزادی های مدنی، عدالت و برابری سیاسی، امنیت و ثبات سیاسی، سلامت سیاسی و نظام قضایی و همچنین مشارکتی بودن نظام سیاسی، کاهش چشمگیری داشته است. 📃 دسترسی به متن کامل گزارش @pooyeshfekri

❕کرونا هم نتوانست چین را نجات دهد! 🇨🇳 ⁉️ هند جایگزین چین؟! 🇮🇳 @pooyeshfekri 🔸 تقریبا از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ کشور چین در رشد اقتصادی پیشتاز بود و میانگین رشد ۱۰ درصدی در این دو دهه به صورت پایدار باعث شد تا این ایده مطرح شود که ساختار اقتصادی جهان در حال تغییر است. 🔸 البته بیراه هم نبود و تغییرات چشم‌گیری در قدرت اقتصادی جهان و روند‌های سیاسی ایجاد شد. اما بر اساس داده‌های صندوق بین‌الملل پول و تحلیل‌های آن در گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی، از سال ۲۰۱۰ روند نزولی رشد اقتصادی در چین قابل مشاهده است. 🔸 کشور چین از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۹ هر سال رشد واقعی کمتری را تجربه کرده است و در نهایت در سال ۲۰۱۹ به ۶ درصد رشد رسیده است. 🔸 پیش‌بینی‌ها هم نشان می‌داد این روند بلندمدت خواهد بود و چین نمی‌تواند به نرخ‌های رشد قبلی بازگردد. این روند در بلندمدت برای جایگاه اقتصادی چین در جهان خطرساز بود. 🔸 البته با وقوع بحران کرونا همه کشورهای جهان از لحاظ رشد اقتصادی دچار مشکل شدند. با وجود اینکه ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و حتی میانگین جهانی در سال ۲۰۲۰ رشد منفی را ثبت کرده‌‌اند، اما کشور چین توانست با ثبت ۲.۲ درصد رشد سالانه تولید واقعی، بسیار بهتر از بقیه کشورها عمل کند. 🔸 پس از کرونا در سال ۲۰۲۱ نیز رشد ۸.۴ را ثبت کرد که به نظر می‌رسید بر خلاف پیش‌بینی‌ها توانسته مسیر نزولی قبلی را خنثی کند و به روند رشد اقتصادی بالا بازگردد. 🔸 اما اینطور نشد و روند رشد کشورها تغییر کرد. در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ کشور چین رشد ۳ درصد و ۵ درصد را تجربه کرد و در سال ۲۰۲۴ نیز رشد ۴.۲ درصد نشان از ادامه روند نزولی رشد اقتصادی چین است. 🔸 صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۸ رشد سالانه چین به حدود ۳ درصد کاهش یابد. این نرخ رشد تنها کمی بالاتر از میانگین جهانی و بسیار نزدیک به ایالات متحده آمریکا است. ❓آیا چین جایگاه اقتصادی خود را از دست می‌دهد؟ 🔸 کشور هند از سال ۱۹۹۲ تا به امروز به طور میانگین سالانه نرخ رشد‌هایی بین ۴ تا ۸ درصد را تجربه کرده است که هرچند در دو دهه اول کمتر از نرخ رشد چین بوده، اما همواره مثبت و با ثبات بوده است. تا سال ۲۰۱۹ که حدودا نرخ رشد ۴ درصد را تجربه کرده است. 🔸 در سال ۲۰۲۰ و با بحران کرونا نرخ رشد منفی ۵ درصد بسیار ناامیدکننده بود و به نظر می‌رسید مشکلات زیادی را در مسیر رشد اقتصادی هند قرار داده است. 🔸 اما در سال ۲۰۲۱ با نرخ رشد ۸.۵ از چین هم پیشی گرفت و با نرخ رشد‌های حدود ۷ درصد در سال‌های پس از آن (تا ۲۰۲۴) به سه دهه غلبه چین بر هند در رشد اقتصادی پایان داد. 🔸 پیش‌بینی‌های صندوق بین المللی پول حاکی از آن است که هند تا سال ۲۰۲۸ می‌تواند همین نرخ رشد ۷ درصدی را نگه دارد و روند پایدار خود را ادامه دهد. باید دید آیا در دهه‌های آینده هند، می‌تواند برای تصاحب جایگاه چین اقدام کند. 🔸 جدای از پیش‌بینی‌های کمی و آماری که از گزارش CIDOB استخراج شده است، اگر از لحاظ نظری به موضوع نگاه کنیم، این روند دقیقا مطابق با پیش‌بینی عجم اغلو و جیمز رابینسون در سال ۲۰۱۲ است که در کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» طرح شده است. 🔸 آنها می‌گویند چین به دلیل اینکه بر پایه نهادهای «انبساطی» و متمرکز رشد یافته است، نمی‌تواند رشد بالای خود را در سال‌های بعد حفظ کند. 🔸 از نظر آنها رشد اقتصادی، پایدار خواهد بود که بر پایه نهادها «فراگیر» صورت گیرد. به طور ساده باید گفت این دو اندیشمند، پایداری توسعه اقتصادی را وابسته به توسعه سیاسی می‌دانند و چون چین از لحاظ توسعه سیاسی در طول دو دهه اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای نداشته، پس نمی‌تواند به رشد بالای خود ادامه دهد و حتی ممکن است در آینده به بحران اقتصادی نیز بیانجامد. 🔸 در کتاب توسعه ۱۴۰۲ نیز که امسال در پویش فکری توسعه منتشر شد، نشان دادیم که وضعیت چین از منظر سیاسی توسعه اصلا مناسب نیست و رتبه ۱۳۷ جهان در بین ۱۵۴ کشور را دارد. (دسترسی به کتاب توسعه) 🔸 بنابر این به لحاظ نظری نیز روند چین کاملا قابل پیش‌بینی بوده است. تحلیل وضعیت نهادی کشور هند مفصل است و در یک یادداشت دیگر آن را مرور خواهیم کرد، اما اجمالا کشور هند با رتبه ۸۱ از لحاظ توسعه سیاسی وضعیت به مراتب بهتری از چین دارد و به نظر می‌رسد در آینده رشد اقتصادی پایدارتری را تجربه کند. 🔸 شاید از مسیر و روند رشد اقتصادی چین و هند بتوان درس‌هایی برای توسعه ایران نیز گرفت و گلوگاه‌های سیاسی ایجاد شده برای رشد اقتصادی را بهتر درک کرد و برای رفع فوری آنها برنامه‌ریزی نمود. این تحلیل‌ها مرز دانش اقتصاد است که در سال ۲۰۲۴ نیز نوبل اقتصاد را از آن خود کرده است. 🔸 منبع داده‌های این یادداشت بیشتر از گزارش CIDOB است که روند‌های جهانی را پیش‌بینی می‌کند.

❕کرونا هم نتوانست چین را نجات دهد! 🇨🇳 ⁉️ هند جایگزین چین؟!  🇮🇳 @pooyeshfekri 🔸 تقریبا از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۰ کشور چین در رشد اقتصادی پیشتاز بود و میانگین رشد ۱۰ درصدی در این دو دهه به صورت پایدار باعث شد تا این ایده مطرح شود که ساختار اقتصادی جهان در حال تغییر است. 🔸 البته بیراه هم نبود و تغییرات چشم‌گیری در قدرت اقتصادی جهان و روند‌های سیاسی ایجاد شد. اما بر اساس داده‌های صندوق بین‌الملل پول و تحلیل‌های آن در گزارش چشم‌انداز اقتصاد جهانی، از سال ۲۰۱۰ روند نزولی رشد اقتصادی در چین قابل مشاهده است. 🔸 کشور چین از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۱۹ هر سال رشد واقعی کمتری را تجربه کرده است و در نهایت در سال ۲۰۱۹ به ۶ درصد رشد رسیده است. 🔸 پیش‌بینی‌ها هم نشان می‌داد این روند بلندمدت خواهد بود و چین نمی‌تواند به نرخ‌های رشد قبلی بازگردد. این روند در بلندمدت برای جایگاه اقتصادی چین در جهان خطرساز بود. 🔸 البته با وقوع بحران کرونا همه کشورهای جهان از لحاظ رشد اقتصادی دچار مشکل شدند. با وجود اینکه ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، ژاپن، هند و حتی میانگین جهانی در سال ۲۰۲۰ رشد منفی را ثبت کرده‌‌اند، اما کشور چین توانست با ثبت ۲.۲ درصد رشد سالانه تولید واقعی، بسیار بهتر از بقیه کشورها عمل کند. 🔸 پس از کرونا در سال ۲۰۲۱ نیز رشد ۸.۴ را ثبت کرد که به نظر می‌رسید بر خلاف پیش‌بینی‌ها توانسته مسیر نزولی قبلی را خنثی کند و به روند رشد اقتصادی بالا بازگردد. 🔸 اما اینطور نشد و روند رشد کشورها تغییر کرد. در سال ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ کشور چین رشد ۳ درصد و ۵ درصد را تجربه کرد و در سال ۲۰۲۴ نیز رشد ۴.۲ درصد نشان از ادامه روند نزولی رشد اقتصادی چین است. 🔸 صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۲۸ رشد سالانه چین به حدود ۳ درصد کاهش یابد. این نرخ رشد تنها کمی بالاتر از میانگین جهانی و بسیار نزدیک به ایالات متحده آمریکا است. ❓آیا چین جایگاه اقتصادی خود را از دست می‌دهد؟ 🔸 کشور هند از سال ۱۹۹۲ تا به امروز به طور میانگین سالانه نرخ رشد‌هایی بین ۴ تا ۸ درصد را تجربه کرده است که هرچند در دو دهه اول کمتر از نرخ رشد چین بوده، اما همواره مثبت و با ثبات بوده است. تا سال ۲۰۱۹ که حدودا نرخ رشد ۴ درصد را تجربه کرده است. 🔸 در سال ۲۰۲۰ و با بحران کرونا نرخ رشد منفی ۵ درصد بسیار ناامیدکننده بود و به نظر می‌رسید مشکلات زیادی را در مسیر رشد اقتصادی هند قرار داده است. 🔸 اما در سال ۲۰۲۱ با نرخ رشد ۸.۵ از چین هم پیشی گرفت و با نرخ رشد‌های حدود ۷ درصد در سال‌های پس از آن (تا ۲۰۲۴) به سه دهه غلبه چین بر هند در رشد اقتصادی پایان داد. 🔸 پیش‌بینی‌های صندوق بین المللی پول حاکی از آن است که هند تا سال ۲۰۲۸ می‌تواند همین نرخ رشد ۷ درصدی را نگه دارد و روند پایدار خود را ادامه دهد. باید دید آیا در دهه‌های آینده هند، می‌تواند برای تصاحب جایگاه چین اقدام کند. 🔸 جدای از پیش‌بینی‌های کمی و آماری که از گزارش CIDOB استخراج شده است، اگر از لحاظ نظری به موضوع نگاه کنیم، این روند دقیقا مطابق با پیش‌بینی عجم اغلو و جیمز رابینسون در سال ۲۰۱۲ است که در کتاب «چرا ملت‌ها شکست می‌خورند؟» طرح شده است. 🔸 آنها می‌گویند چین به دلیل اینکه بر پایه نهادهای «انبساطی» و متمرکز رشد یافته است، نمی‌تواند رشد بالای خود را در سال‌های بعد حفظ کند. 🔸 از نظر آنها رشد اقتصادی، پایدار خواهد بود که بر پایه نهادها «فراگیر» صورت گیرد. به طور ساده باید گفت این دو اندیشمند، پایداری توسعه اقتصادی را وابسته به توسعه سیاسی می‌دانند و چون چین از لحاظ توسعه سیاسی در طول دو دهه اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای نداشته، پس نمی‌تواند به رشد بالای خود ادامه دهد و حتی ممکن است در آینده به بحران اقتصادی نیز بیانجامد. 🔸 در کتاب توسعه ۱۴۰۲ نیز که امسال در پویش فکری توسعه منتشر شد، نشان دادیم که وضعیت چین از منظر سیاسی توسعه اصلا مناسب نیست و رتبه ۱۳۷ جهان در بین ۱۵۴ کشور را دارد. (دسترسی به کتاب توسعه) 🔸 بنابر این به لحاظ نظری نیز روند چین کاملا قابل پیش‌بینی بوده است. تحلیل وضعیت نهادی کشور هند مفصل است و در یک یادداشت دیگر آن را مرور خواهیم کرد، اما اجمالا کشور هند با رتبه ۸۱ از لحاظ توسعه سیاسی وضعیت به مراتب بهتری از چین دارد و به نظر می‌رسد در آینده رشد اقتصادی پایدارتری را تجربه کند. 🔸 شاید از مسیر و روند رشد اقتصادی چین و هند بتوان درس‌هایی برای توسعه ایران نیز گرفت و گلوگاه‌های سیاسی ایجاد شده برای رشد اقتصادی را بهتر درک کرد و برای رفع فوری آنها برنامه‌ریزی نمود. این تحلیل‌ها مرز دانش اقتصاد است که در سال ۲۰۲۴ نیز نوبل اقتصاد را از آن خود کرده است. 🔸 منبع داده‌های این یادداشت بیشتر از گزارش CIDOB است که روند‌های جهانی را پیش‌بینی می‌کند.

📕 کتاب روایت «پرویز» منتشر شد 📚هشتمین روایت از مجموعه گفت‌و‌گو‌های توسعه ✍️ بخشی از مقدمه دکتر محسن رنانی بر کتاب روایت پرویز پیران @pooyeshfekri 🔹 نمی‌دانم چرا هرگاه نام «پیران» را می‌شنوم، اولین مفهومی که به ذهنم می‌آید، عبارت «پیر توسعه ایران» است. گویی در ذهن من «پیران» از ترکیب حروف اول و آخر این عبارت پدیدار شده است.  🔹 دکتر پرویز پیران، استاد برجسته جامعه‌شناسی و نظریه‌پرداز توسعه ایرانی را می‌گویم. محققی که از شهری بزرگ (همدان) و خاندانی مسلمان برخاست و در شهری کوچک (صحنه) در کنار مردمانی یارسان بالید؛ در ایران و آمریکا درس خواند؛ در دانشگاههای هر دو کشور تدریس کرد؛ و تا مشاورت ارشد سازمان‌های بین‌المللی رفت؛ به فارسی و انگلیسی، مقالات و کتابهای متعدد نوشت؛ برخی کتابهایش توسط نهادهای بین‌المللی منتشر شد؛ برای توسعه ایران به  نظریه پردازی روی آورد؛ در آکادمی‌ها و مجامع مختلف علمی جهانی در حوزه توسعه، پژوهش و سخنرانی کرد؛ جوایز و نشان‌های علمی مهمی دریافت نمود؛ پژوهش‌های میدانی فراوانی را به انجام رساند؛ اما نظریه‌پردازی و کار آکادمیک صرف راضی‌اش نمی‌کرد؛ همزمان با کار اندیشگی، در مناطق دورافتاده و محروم ایران، به صورت عملی و میدانی روی فقرزدایی و توسعه جوامع محلی کار می‌کرد؛ و با روستائیان و حاشیه‌نشینان و فقرا دم‌خور بود؛ و از جمع‌آوری زباله در محلات (محله پاک) تا تقویت‌ تعاملات اجتماعی و مدیریت مدرسه و محله، آنها را آموزش داد؛ و در عین حال هرگاه شرایط در مرکز آماده بود و سیاست‌گذاران روی‌خوش نشان می‌دادند، به سیاست‌گذاریهای توسعه‌ای سطح ملی نیز مشاوره می‌داد.    🔹 پرویز پیران، برخلاف بسیاری از متفکران ایرانی توسعه، مشغول نظریه‌آزمایی غربی نشده است. او با اینکه بر نظریات مختلف جامعه‌شناسی و توسعه کاملاً مسلط است، اما این را عمیقاً درک کرده که نظریه‌ای که می‌خواهد مسئله توسعه ایران را تبیین کند، می‌باید از زمینه و بافت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ایران بیرون بیاید. با این نگاه بوده که چندین دهه با گروه‌هایی از دانشجویانش، مباحث و اسناد و کتب تاریخی ایران را بررسی نموده و از دلِ تجربه ایرانی و مناسبات فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، نظریه‌پردازی کرده، و در واقع، دکتر پیران به جای «نظریه‌ آزمایی»، به «نظریه ‌‌‌آمایی» پرداخته است؛ آن هم یک نظریه‌ آمایی متکی بر بافت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی در یک فرایند تاریخی.   🔹 نگاه دکتر پیران به مسئله توسعه ایران، یک نگاه تلفیقی است. او با یک نگاه تاریخی، بهطور همزمان، سه سطح را در تحلیل مسئله توسعه در ایران با یکدیگر تلفیق می‌کند و از دلِ آن، نظریه‌ای نوین درباره توسعه جامعه ایرانی ارائه می‌دهد: سطح کلان، میانی و خرد. سطح کلان، مربوط به ساختارهاي عيني و انتزاعي است؛ سطح ميانه، مربوط به سيستمهاي اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي، سياسي و شخصيتي است؛ و سطح خرد، مربوط به رخدادها است. به‌زبان خود پیران، مهمترین عنصر سطح کلان (زمانِ دیرگذر- قرن)، تاریخی شدن پدیده‌‌ها است. سطح میانه (زمانِ میان‌مدت - دهه) سطح فرایندها است که در شکل نهاد و سازمان متجسد می‌شوند و در دلِ ساختار کلان و عنصرِ تاریخی‌بودن به حیاتِ خود ادامه می‌دهند. سطح خرد (زمانِ کوتاه‌مدت - لحظه)، سطح رخدادها است که به فرایندها و ساختارها به صورت لحظه‌ای عینیت می‌بخشند و شاخص آنها می‌شوند. رخدادها بر فرایندها و ساختارها اثر می‌گذارند، اما آنها را شکل نمی‌دهند. فرایندها و ساختارها علاوه بر اثرپذیری از رخدادها، حیاتِ مستقل خودشان را دارند.  🔹 نقطه عطف اندیشه دکتر پیران، خلق ایده دیالکتیک عام و خاص است: یعنی بومی کردن مفاهیم عام علوم اجتماعی در مقام امری عام و کلی به مقام امری خاص و متعین. مثلاً نظریات عام جامعه‌شناسی، مفاهیم، تعاریف و توضیحات مشخصی دارند (دیالکتیک عام) اما در زمین واقعیت اجتماعی ایران، به همان شکلی که در نظریات جامعه شناسان غربی آمده، رخ نمیدهند و چهره‌ای کاملاً ایرانی بهخود میگیرند، یعنی رخداد «هست» اما «رخداد خاص» است و ما باید به کمک آن نظریات عام و با توجه به ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و تاریخی ایران، برای این رخداد‌های خاص، تبیینی خاص فراچنگ آوریم.  🔹 به باور پیران تا زمانی که در ایران، دیالکتیک عام و خاص شکل نگیرد، علوم اجتماعی بومْنهاد نیز متولد نخواهد شد؛ چراکه در حال حاضر، با شرح آراء متفکران غربی علوم اجتماعی، صرفاً بازتولید این علوم در ایران رخ میدهد. از نظر او، تا زمانی که نظریه‌های علوم اجتماعی در ظرف خاص ایران قرار نگرفته و مثلاً مشخص نشده است که فلان نظریه از چه‌منظری و چقدر و چگونه باید تغییر کند یا اصلاح و تکمیل شود تا بتواند مسئله‌ اجتماعی مورد نظر را در بستر جامعه ایرانی پوشش دهد... 📃 برای خواندن ادامه مطلب کلیک کنید. 📕 برای تهیه کتاب روایت پرویز کلیک کنید.

⁉️ توسعه ایران به کجا میرود؟! 🔸 در سال ۱۳۹۹ شاخص ترکیبی مربوط به منظر اقتصادی توسعه برابر ۳۸ بوده است که این عدد در سال ۱۴۰۲ به عدد ۳۶ کاهش یافته است. 🔸 در نمودار فوق روشن است که در طول دولت سیزدهم در بین هفت دامنه اقتصادی توسعه، دو دامنه بهبود یافته و پنج دامنه تنزل یافته است. 🔸 «تولید و رشد اقتصادی» و «فناوری، نوآوری و اختراعات» نسبت به سال ۱۳۹۹ که ایران و البته جهان درگیر کرونا بود، بهبود یافته است. 🔸 اما بقیه دامنه های اقتصادی که به نوعی زیرساختی محسوب می شوند، مانند زیرساختهای اقتصادی، ثبات اقتصادی، عدالت اقتصادی و محیط مطلوب کسب و کار همه به طور چشم گیری تنزل یافته‌اند. 📃 دسترسی به متن کامل گزارش @pooyeshfekri

⁉️ آیا راهی هست؟ هر دم از این باغ بری می‌رسد! ▪️ اگر انتقاد را «تشویش اذهان عمومی» تعبیر کنیم، واقع‌گرایی را «سیاه نمایی» و «ناامیدکردن مردم» بشناسیم، تحلیل و پیش‌بینی آینده را «نشر اکاذیب» بخوانیم، صورت‌بندی مشکلات را «توهین» به یک نهاد، مردم یا مقدسات تعبیر کنیم و هشدار و انذار را «تبلیغ علیه نظام» بدانیم، آیا راهی برای اصلاح باقی گذاشته‌ایم؟ ❓آیا راهی هست؟ ▪️ این سوالیست که ذهن همه مردم ایران را به خود مشغول کرده است. آیا راهی هست که بدون ورود کشورمان به جریان خشونت بار، بدون تحمیل هزینه‌های سنگین، بدون آسیب به زیرساخت‌های کشور، بدون از دست دادن عزیزانمان و بدون افتادن در فرایند‌هایی که ده‌ها سال کشور را دچار فرسایش می‌کند و از توسعه باز می‌دارد، گامی برای اصلاح و حرکت به سوی توسعه برداریم؟ ❗️ممکن است پاسخ بسیاری از ما به این سوال، «خیر» باشد. واقعا راهی به ذهن نمی‌رسد. ▪️اما هستند معدود کسانی که به عشق مردم و در میان مردم مشکلات را می‌بینند، واقعیت‌ها را لمس می‌کنند، شاخص‌ها را رصد می‌کنند و تلاش می‌کنند قبل از اینکه مشکلات، استخوان مردم را خرد کند و صبر مردم را لبریز، راهی برای عبور از این پیچ تاریخی تمام نشدنی طراحی کنند. هستند کسانی که تلاش می‌کنند راه جدیدی بسازند تا آسیب‌ها و هزینه‌های تحولات آتی را کمتر کنند. هستند کسانی که با وجود بی‌توجهی‌های ساختاری به تحلیل‌هایشان، به بن‌بست اعتقادی ندارند. عمر خود را هزینه می‌کنند تا رویایی بسازند که قصه مشترک مردمان این سرزمین باشد. ❓آیا می‌توانند راهی بسازند؟ نمی‌دانیم و همه منتظریم. ▪️ اما در این میان برخورد قضایی اخیر با دکتر محسن رنانی و البته پیشتر از آن با صاحب‌نظران و اندیشمندانی که تمام انرژی و باور خود را جمع کرده‌اند، تا راهی به سمت صلح و صلاح و مسیری هرچند باریک به سوی توسعه بسازند، و درگیر کردن آنها در فرایند‌های قضایی طولانی و خسته‌کننده، تنها یک پیام می‌تواند برای مردم داشته باشد؛ ❗️راهی نیست. و هر کسی تلاش کند راهی بسازد نیز متوقف خواهد شد! ▪️ اگر با عینک توسعه‌خواهی بنگریم، به طور قطع این فرایند‌های قضایی و برخورد با صاحب‌نظران و دلسوزان ایران را همچون تیری بر قلبِ جسم نحیف «امید» خواهیم دید و آن را مصداق «ناامید‌سازی مردم» می‌دانیم. ما به حکم آزادی بیان و به پشتوانه توسعه‌خواهی مردم برای ایران، خواستار پایان‌یافتن چنین برخوردهایی با همه صاحب‌نظران و دلسوزان ایران هستیم. ▪️ما معتقدیم مردم، مسئولین و حکومت راهی جز پذیرش واقعیت‌ها ندارند و دیر یا زود واقعیت‌های جدید، خود را بر آنان تحمیل خواهند کرد. ما هم مانند همه مردم، فعلا راهی ساخته‌شده و شناخته‌شده برای توسعه نمی‌بینیم. اما عهد میبندیم که تمام تلاش خود را خواهیم کرد تا با تفاهم نسل‌ها و توافق دست‌ها و تا قبل از برخورد خسارت‌بار به دیوارِ پایان این بن‌بست، گامی در جهت احیای مسیر صلح و صلاح برداریم. ▪️امیدواریم همراه پویش باشید و توسعه‌خواه بمانید. ما با هم همچون رودخانه‌ای خواهیم بود که سرانجام مسیر خود را خواهد یافت و سنگ‌های سخت میان مسیر را نیز صیقل خواهد داد و در نهایت به دریای مقصود خواهد رسید. ❓آیا راهی می‌سازیم؟ 🤝 چنین باد ... @pooyeshfekri

🎙 درس‌گفتارهای توسعه با محسن رنانی 📺 تماشای رایگان قسمت اول ⬇️ دسترسی به مجموعه کامل ده قسمتی درس‌گفتارهای توسعه با محسن رنانی @pooyeshfekri

⁉️ توسعه ایران به کجا میرود؟! 🔸 رتبه کشور ایران در شاخص ترکیبی توسعه از ۱۰۷ در سال ۱۳۹۹ به رتبه ۱۲۲ در سال ۱۴۰۲ تنزل یافته است (در بین ۱۵۴ کشور). 🔸 روند نزولی توسعه در ایران در طول چهار سال گذشته نشان می‌دهد تغییرات بنیادین برای اصلاح مسیر افول توسعه ایران در پیش گرفته نشده است. 🔸 بخشی از این تنزل رتبه به خاطر کاهش در شاخص ترکیبی توسعه در داخل کشور بوده است و بخشی نیز به دلیل حرکت سریع و رو به جلوی سایر کشورها می‌باشد. 📃 دسترسی به متن کامل گزارش @pooyeshfekri

💵 ایران گرفتار در تله درآمد متوسط 📃 خلاصه گزارش جهانی توسعه ۲۰۲۴   @pooyeshfekri 🔸 سال ۲۰۲۴ هم به پایان رسید و تعداد زیادی از گزارش‌های جهانی منتشر شدند که وضعیت کشورهای جهان را از منظرهای مختلف مورد بررسی قرار داده‌اند. 🔸 اولین گزارشی که مرور خواهیم کرد، گزارش توسعه جهانی ۲۰۲۴ است. مهمترین نکته‌ای که این گزارش بر آن تاکید می‌کند این است که بسیاری از کشورهای جهان در «تله درآمد متوسط» گرفتار می‌شوند و نمی‌توانند به روند رشد خود ادامه دهند. 🔸 سطح درآمد متوسط معمولا کشورهایی را شامل می‌شود که بین ۱۰۰۰ تا ۱۲۵۰۰ دلار در سال به ازای هر نفر درآمد دارند. 🔸 با مرور این گزارش می‌توان اذعان کرد که ایران به طور کامل و دقیق در تله درآمد متوسط گرفتار شده است و تقریبا تمام تحلیل‌های این گزارش برای ایران، صادق است. ✨ یافته‌های کلیدی گزارش توسعه جهانی ۲۰۲۴ از قرار زیر است: 🔸 نوآوری به عنوان عامل رشد: گزارش بر نقش حیاتی نوآوری در تحریک رشد اقتصادی و غلبه بر تله درآمد متوسط تأکید دارد. این گزارش بیان می‌کند که کشورها باید محیطی مناسب برای نوآوری ایجاد کنند تا بهره‌وری و رقابت‌پذیری افزایش یابد. 🔸 توصیه‌های سیاستی برای رهایی از تله درآمد متوسط: این گزارش چندین توصیه سیاستی برای کشورهای با درآمد متوسط ارائه می‌دهد، که شامل سرمایه‌گذاری در آموزش و توسعه مهارت‌ها، بهبود زیرساخت‌ها و ایجاد محیطی حمایتی برای کسب‌وکارها می‌شود. 🔸 مبارزه با نابرابری کلید رشد پایدار: گزارش نشان می‌دهد که استراتژی‌های رشد فراگیر (همراه با برابری) کمک می‌کنند تا منافع رشد اقتصادی به طور عادلانه‌تری در میان بخش‌های مختلف جامعه توزیع شود و همین امر انگیزه و انرژی لازم را برای تداوم جریان توسعه در بین بازیگران اقتصادی ایجاد می‌کند. 🔸 ادغام اقتصادی جهانی کلید تداوم رشد: ادغام اقتصادی در جهان و تجارت بین الملل اصلی‌ترین مکانیزم‌های رشد اقتصادی هستند. این گزارش تاکید می‌کند کشورهای با درآمد متوسط باید به طور فعال‌تر در بازارهای جهانی مشارکت کنند تا از فرصت‌های توسعه و نوآوری بهره‌برداری کنند. 🔸 سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی تضمین کننده آینده اقتصاد: در بسیاری از کشورها نیاز است سرمایه‌گذاری در سرمایه انسانی بیشتر شود. زیرا افزایش مهارت‌ها و قابلیت‌های نیروی کار برای تحریک نوآوری و بهبود بهره‌وری حیاتی است و بسیاری از کشورهای با درآمد متوسط برای رهایی از «تله» به شدت نیازمند نوآوری و بهبود بهره‌وری هستند. 📃 متن تفصیلی گزارش را اینجا بخوانید.

🎙 درس‌گفتارهای توسعه با محسن رنانی 📺 تماشای رایگان قسمت اول ⬇️ دسترسی به مجموعه کامل ده قسمتی درس‌گفتارهای توسعه با محسن رنانی @pooyeshfekri

⁉️ توسعه ایران به کجا میرود؟! 🔸 روند یازده سال گذشته نشان می‌دهد، افت شاخص ترکیبی ساده توسعه از سال ۱۳۹۶ یعنی در ابتدای دولت دوازدهم آغاز شده است و این روند کاهشی با تغییر دولت و شروع به کار دولت سیزدهم (دولت ابراهیم رئیسی) نیز اصلاح نشده است. 🔸 شاخص ترکیبی توسعه در دولت یازدهم حدود ۲ درصد افزایش داشته است و در دولت دوازدهم حدود ۵ درصد کاهش یافته است و در دولت سیزدهم (که سه ساله بوده است) نیز حدود ۲ درصد کاهش داشته است و همان مسیر افول ادامه پیدا کرده است. 📃 دسترسی به متن کامل گزارش @pooyeshfekri

📕 روایت پرویز ✍️ روایت پرویز پیران از مسئله توسعه در ایران 📚 تا به حال روایتهای هفت نظریه پرداز از مسئله توسعه در ایران استخراج شده و کتابهای آن توسط پویش فکری توسعه تدوین و منتشر شده است. روایتهای: 🔹دکتر محمود سریع القلم 🔹دکتر مقصود فراستخواه 🔹دکتر بایزید مردوخی 🔹دکتر محمدرضا سرکار آرانی 🔹استاد علی رضاقلی 🔹استاد داریوش آشوری 🔹دکتر فرهنگ رجایی ✨ اینبار به عنوان هشتمین مجلد از این مجموعه به بررسی نظریه‌های پرویز پیران از مسئله توسعه در ایران پرداخته‌ایم. 🔸 پرویز پیران، برخلاف بسیاری از متفکران ایرانی توسعه، مشغول نظریه‌آزمایی غربی نشده است. او با اینکه بر نظریات مختلف جامعه‌شناسی و توسعه کاملاً مسلط است، اما این را عمیقاً درک کرده که نظریه‌ای که می‌خواهد مسئله توسعه ایران را تبیین کند، می‌باید از زمینه و بافت تاریخی، فرهنگی و اجتماعی ایران بیرون بیاید. 🔸 نگاه پرویز پیران به مسئله توسعه ایران، یک نگاه تلفیقی است. او با یک نگاه تاریخی، به طور همزمان، سه سطح را در تحلیل مسئله توسعه در ایران با یکدیگر تلفیق می‌کند و از دلِ آن، نظریه‌ای نوین درباره توسعه جامعه ایرانی ارائه می‌دهد. 🔸 نقطه عطف اندیشه دکتر پیران، خلق ایده دیالکتیک عام و خاص است. به باور پیران تا زمانی که در ایران، دیالکتیک عام و خاص شکل نگیرد، علوم اجتماعی بوم-نهاد نیز متولد نخواهد شد؛ چراکه در حال حاضر، با شرح آراء متفکران غربی علوم اجتماعی، صرفاً بازتولید این علوم در ایران رخ می دهد. 📝 این کتاب زیر نظر دکتر محسن رنانی و توسط دکتر وجیهه جلائیان، دکتر نریمان محمدی و دکتر مانی کلانی تدوین و آماده شده است. 🎬 روایت پرویز به زودی توسط پویش فکری منتشر و رونمایی خواهد شد.  🗓 اطلاع رسانی انتشار و مراسم رونمایی در کانال و در سایت پویش فکری توسعه صورت خواهد گرفت. @pooyeshfekri

📺 انتشار درس‌گفتارهای توسعه دکتر محسن رنانی 🎙مدرس: محسن رنانی ☑️ دبیر: امیرحسین پوره 🎬 همکار اجرایی: مریم فتحیان 🔸 آنچه آغازگر حرکت یک جامعه به سوی نردبان توسعه است، و آنچه انرژی لازم برای بالا رفتن از پله‌های این نردبان سخت را فراهم می‌کند، چیزی جز «فهم مشترک» و «مطالبه مشترک» مردم از توسعه نیست. 🔸 همه چیز از «خواستن» آغاز می‌شود و محال است مردم، هدفی مشترک را بخواهند و به آن دست نیابند و محال است هیچ حکومتی هرچند قدرتمند، انرژی کافی برای مقابله با خواست مشترک مردم را داشته باشد. 🔸 در این روزها که آلودگی هوای بسیاری از شهر‌های کشور نفسمان را می‌گیرد، و سنگینی سرب سینه‌هایمان را تنگ می‌کند، می‌خواهیم ذهنمان را باز کنیم و در آسمان صاف و زیبای توسعه پرواز کنیم. تلاش کنیم تا فهم مشترکی از توسعه پیدا کنیم و بدانیم چه چیز را مطالبه‌گری کنیم. 🔸 «درس‌گفتارهای توسعه» مجموعه‌ ویدئویی بدیع و ساختارمندی است، که قصد دارد مفهوم توسعه را برای همه توسعه‌خواهان ایرانی تبیین نماید. 🔸 این مجموعه بنا دارد هم با نگاه به مرز دانش حوزه توسعه، و هم با تمرکز بر ویژگی‌های بومی کشورمان ایران، فرایند توسعه را تبیین و مسیر آینده‌ آن را پیش‌بینی کند. 🔸 این مجموعه شامل فصل‌های مختلفی است که فصل اول آن آماده انتشار شده و فصول بعدی هم در حال آماده سازی است. 🔸 درس‌گفتارهای توسعه کمک می‌کند تا با فهم دقیق‌تر مفهوم، گذشته و آینده توسعه، مسیر بهتر و کارآمد‌تری برای توسعه‌خواهی در ایران برداریم. 📺 دسترسی به فصل اول درس‌گفتارهای توسعه محسن رنانی

📖 انتشار روش محاسبه شاخص ترکیبی توسعه 🌫 «در هوای مه‌آلود و غیر شفاف نمی‌توان هیچ چیز را رصد کرد!» 🔹 ماموریت «رصدخانه توسعه» و به ویژه «کتاب توسعه» ایجاد شفافیت آماری در فضای توسعه ایران است. به همین خاطر هر ساله پس از انتشار کتاب توسعه فهرست شاخص‌های مورد استفاده و همچنین روش محاسبه شاخص ترکیبی توسعه به همراه سایر مستندات در سایت پویش فکری توسعه بارگذاری می‌شود تا در معرض نقد و نظر پژوهشگران قرار گیرد و با کمک همه علاقمندان و توسعه خواهان این مسیر ارتقاء و تکامل یابد. 🔹 امسال نیز مشابه سالهای قبل، شما می‌توانید با مراجعه به سایت پویش فکری توسعه در قسمت «رصدخانه توسعه» به فهرست شاخص‌های مورد استفاده در کتاب ۱۴۰۲ و دسته‌بندی آنها ذیل ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فردی و همه ۲۰ دامنه زیر مجموعه آنها دسترسی داشته باشید. 🔹 همچنین با توجه به درخواست‌ پژوهشگران مختلف مبنی بر روش‌شناسی کتاب‌های توسعه در محاسبه شاخص ترکیبی و طراحی درخت مفهومی و درخت تجربی توسعه، فایل کاملی از روش شناسی کتابهای توسعه تهیه نمودیم، تا در اختیار علاقمندان قرار گیرد. 🔹 این فایل شامل روش شناسی کتاب توسعه ۱۴۰۰ و تغییرات و اصلاحاتی است که در کتاب‌های ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در روش محاسبه و فهرست شاخص‌ها یا دسته‌بندی آنها اعمال شده است. این فایل کامل می‌باشد و با مطالعه آن از تمامی جزئیات محاسباتی و روشی کتاب توسعه مطلع خواهید شد. ✅ امید است که با همراهی همه پژوهشگران، مسیر کتاب توسعه تکامل یابد و با همکاری نهادهای آماری کشور، در جهت ارتقای شفافیت توسعه ایران گام برداشته شود، تا با یک نگاه فراگیر همه ابعاد توسعه ایران مورد رصد قرار گیرد. ⬇️ دسترسی به فایل روش شناسی و فهرست شاخص‌های کتاب توسعه ۱۴۰۲

💵 حکمرانی پونزی ↔️ تحلیل یک پارادوکس به مثابه ریشه اصلی توسعه نیافتگی ایران  ✍️ مرتضی درخشان پژوهشگر پویش فکری توسعه @pooyeshfekri ❗️«این صورت سرخ، نشانه سرزندگی نیست، نشانه‌های سیلی‌های پیاپی و پنهان است!» 🔸 اخیرا کتاب توسعه ۱۴۰۲ منتشر شد و بر اساس یافته‌های این کتاب، «توسعه فردی» بهترین منظر توسعه در ایران است و در دامنه «امکانات اولیه زندگی» وضعیت ایران در بالای کشورهای در آستانه توسعه قرار دارد که وضعیت نسبتاً خوبی به حساب می‌آید. 🔸 این نکته باعث می‌شود که ظاهر زیبای توسعه فردی و دسترسی‌های افراد به امکانات اولیه زندگی مانند آب و انرژی و … یا امید به زندگی نسبتاً بالای ایرانیان، باعث تصور غلط و شاید توهم در رابطه با وضعیت کلی توسعه ایران شود. 🔸 هرچند اخیراً نشانه‌هایی روشن شده است که به نظر می‌رسد این دسترسی‌ها نیز در خطر قرار دارند، اما واقعیت این است که در حال حاضر به نسبت سایر کشورهای جهان توانسته‌اند، وضعیت قابل قبولی برای توسعه فردی ایران ارائه دهند. 🔸 اما سؤال مهم این است که چگونه ممکن است در کشوری که از نظر اقتصادی و اجتماعی و زیست‌محیطی در لیگ دسته چهارم قرار گرفته است و در منظر سیاسی به مراتب وضع نابسامان‌تری دارد و در لیگ دسته پنجم بازی می‌کند، شاخص‌های فردی توسعه در آن بالاتر از سایر منظرها باشد؟ 🔸 چگونه است که امتیاز ما در تمام چهار منظر توسعه از پنج منظر، بسیار پایین‌تر از میانگین جهانی است و فقط در توسعه فردی تقریباً در میانه جهان ایستاده‌ایم؟ 🔸 جالب است بدانید، کشورهایی توانسته‌اند توسعه‌یافته شوند که شاخص ترکیبی توسعه و شاخص توسعه فردی‌شان در یک دسته قرار دارند؛ مثلاً استرالیا از منظر شاخص ترکیبی توسعه و همچنین شاخص توسعه فردی‌اش در لیگ دسته یک است. اما شاید بگویید که کشورهای نفتی وضع متفاوتی دارند. 🔸 در هیچ کشور نفتی دیگری (غیر از لیبی)، اختلاف بین شاخص ترکیبی توسعه (بدون توسعه فردی) و شاخص توسعه فردی به اندازه ایران نیست. 🔸 اگر در کل جهان اختلاف بین این دو شاخص را محاسبه کنیم، ایران پس از سوریه و لیبی، سومین کشور جهان است که شاخص توسعه فردی آن ۲۵ نمره بالاتر از شاخص ترکیبی توسعه است؛ به زبان ساده، ایران از نظر عدم توازن توسعه فردی با بقیه ابعاد توسعه، سومین کشور جهان است! 🔸 به‌طور میانگین در جهان، شاخص توسعه فردی ۹ نمره بالاتر از شاخص ترکیبی توسعه است و هر دو کشور لیبی و سوریه در دسته پنجم کشورها یعنی در توسعه وضعیت هشدار قرار گرفته‌اند. 🔸 اختلاف بین شاخص ترکیبی توسعه (در چهار منظر) و شاخص توسعه فردی در کشورهای دو دسته اول یعنی توسعه‌یافته و پیشرو در توسعه، کمتر از ۱۵ است. 🔸 بنابر این، شدت عدم توازن بین شاخص توسعه فردی و بقیه منظرها در ایران، صرف نظر از لیبی و سوریه، از همه کشورهای دیگر جهان بیشتر است. حال چه توضیحی می‌توان برای این پدیده داشت؟ این چه پارادوکسی است که در ایران به وجود آمده است؟ 🔸 شاید بازی یا برنامه پونزی را در علم اقتصاد شنیده باشید. فردی که از یک بانک وامی گرفته است، به سراغ بانک دیگر می‌رود و وام بزرگ‌تری می‌گیرد و با بخشی از آن، وام قبلی را تسویه می‌کند و با بخش دیگر امورات زندگی را می‌گذراند و همین مسیر را برای بانک سوم و چهارم و … ادامه می‌دهد. 🔸 در ظاهر امر، او فردی است بسیار ثروتمند که همه وام‌های خود را دقیقاً سر وقت تسویه می‌کند و هیچ شکایتی از او وجود ندارد. ظاهر همه چیز خوب است، اما در باطن، او می‌داند که این بازی تا همیشه نمی‌تواند ادامه یابد و روزی خواهد رسید که بدهی‌های انباشت شده گریبان آقای پونزی را خواهد گرفت. 🔸 اما هر چه زودتر این بدهی و ناکارآمدی آشکار شود، حجم انباشت شده بدهی آن کمتر خواهد بود و هر چقدر این بازی ادامه یابد، زمانی که بدهی‌ها آشکار می‌شود، آقای پونزی در وضعیت بدتری از لحاظ مالی قرار خواهد داشت و بدهی سنگین‌تری دارد... 📃 ادامه یادداشت را اینجا بخوانید.

📺 انتشار «درس گفتارهای توسعه» 🎤 دکتر محسن رنانی 🎬 به زودی در پویش فکری توسعه... @pooyeshfekri

🧳 مسئله مهاجران افغانستانی و پارادوکس فضیلت‌ها ✍️ ویدا محمدی پژوهشگر پویش فکری توسعه @pooyeshfekri 🔸 «مهاجرت یک مسئله است .هر مسئله‌ای را اگر مدیریت نکنیم تبدیل به مشکل می‌شود، مشکل تبدیل به معضل می‌شود. معضل تبدیل به بحران می‌شود و بحران تبدیل به فاجعه می‌شود.» (محسن رنانی) 🔸 آرمان انسان‌دوستانه نسبت به محرومیت همسایگان سرزمین من چه زمانی می‌تواند در زندگی، ارتباطات و همزیستی ما مؤثر و سازنده باشد؟ 🔸 آیا باید این آرمان اخلاقی از احساس مسئولیت و تعهد نسبت به فرزندان محروم سرزمین خود من سرچشمه بگیرد و این دو ارزش مثبت با هم هماهنگ، جفت‌وجور و مکمل هم باشند؟ 🔸 آیا زیاده‌روی یکجانبه در حمایت از همسایگان برون‌مرزی به ضد ارزش خود تنزل پیدا نمی‌کند و در معرض خطر سوءاستفادۀ سیاسی در یک امر زیان‌آور و منحوس قرار نمی‌گیرد؟ 🔸 آیا ما می‌توانیم ادعا کنیم: «معضلات داخلی را نباید به وظایف انسان‌دوستانۀ برون‌مرزی گره زد!؟» یا «ما در قبال کودکان در هر کجا که باشند مسئول هستیم.» یا «آن به جای خودش و این هم به جای خودش»!؟ 🔸 آیا ما می‌توانیم بر محرومیت‌های داخلی سرپوش بگذاریم؟ آیا این یکجانبه‌نگری به بن‌بست نمی‌رسد و مشکل به یک معضل و سپس به یک بحران تبدیل نمی‌شود؟ 🔸 بنابر این توجه و احساس مسئولیت نسبت به محرومیت همسایگان در مقابل توجه به مسائل و چالش‌های داخلی کشور دو موضع ارزشی است که در جایی با یکدیگر «برخورد» می‌کنند و که هریک فقط نسبت به نیمه‌ای از آن احساس وظیفه می‌کند و نیمۀ دیگر را «باطل و نامعتبر» می‌شمارد و طرفداران آن را به «نگاه تک‌بعدی» محکوم می‌کند. 🔸 اما اگر ما این دو ارزش مثبت و مکمل را در پیوندی که با هم دارند، یکی ببینیم، آن‌وقت به راه‌حل‌های جدیدی که برای هر دو طرف مناسب، مؤثر و سازنده باشند، دست می‌یابیم. 🔸 حال بیایید این نگرش را بیشتر بسط بدهیم و در این رابطه از نگاه منطق قانون‌مند «چهار وجه ارزش‌ها» اساساً به دو فضیلت «ایثار و ازخودگذشتگی» از یک‌سو و فضیلت «خودآفرینی» از سوی دیگر بپردازیم. 🔸 برای توصیف دو ارزش مثبت و مکمل «ازخودگذشتگی یا ایثار» و «خودآفرینی یا خودبالندگی» از نگاه رابطۀ قانون‌مند «چهار وجه ارزش‌ها»: باید گفت در روان‌شناسی معاصر، به‌ویژه در نظریۀ ویکتور فرانکل (۱۹۸۱) آمده است که حیات انسانی، بدون احساس مسئولیت و تعهد نسبت به تکلیفی فراتر از خود، به تباهی و افسردگی می‌انجامد. 🔸 او می‌گوید «انسان، فقط در عشق نسبت به دیگری یا نسبت به یک تکلیف فراتر از خود، کاملاً انسان و کاملاً خودش می‌شود. او در واقع تا آن اندازه می‌تواند خودآفرین باشد که از خود بگذرد». 🔸 «ازخود گذشتن و ایثار» از این خودآگاهی نشأت می‌گیرد که هدف اصلی نه‌تنها هستی «من» است، بلکه وجود و هستی من – فراتر از من – در خدمت به دیگران شکوفا و آفریننده می‌شود. 🔸 از طرف دیگر امکان این خطر هم هست که انسان در انجام ایثارگرانۀ یک تکلیف به ورطۀ نادیده‌ گرفتن تمام‌ و کمال وجود خود بیفتد (ازخودگذشتگی تا حد قربانی کردن خود). 🔸 خودآفرینی (خودشکوفایی) به این معنی است که با همۀ وظیفه‌شناسی ایثارگرانه نسبت به دیگری و به انجام یک تکلیف به این نکته نیز دقت داشته باشیم که آیا این ایثارگری حال جسمی و روحیمان ‌را خوب می‌کند و با شرایط و تواناییهایمان مطابقت دارد یا خیر؟ 🔸 در واقع فضیلت «ازخودگذشتگی» در صورتی در معرض خطر قرار می‌گیرد، ‌که با فضیلت «خودباوری (عزت‌نفس)» و متناسب با آن با «خودآفرینی» جفت‌وجور نباشد: این دو فضیلت حریم‌ها و مصالح فردی را روشن و مشخص می‌کنند و «ایثارگری» را به‌مثابۀ همتای اساساً مکمل خود درمی‌آورند. 🔸 خودآفرینی و ایثارگری دو قطب ضروری و مشروط رفتار انسانی در ارتباطات هستند و به‌هیچ‌وجه نافی یکدیگر نیستند. 🔸 فقط کسی‌که بتواند به خود باور داشته باشد، حریم خود را معلوم و حفظ بکند، احساسات، عواطف و انگیزه‌های خود را دریابد، آن‌ها را ابراز بکند و به آن‌ها واقعیت ببخشد، می‌تواند ایثار و از خودگذشتگی رشدیافته را نیز نشان بدهد، می‌تواند از خود مایه بگذارد و به اختیار دیگری درآید و با او واقعاً ارتباط متقابل برقرار کند. 🔸 عدم ‌تعادل بین دو فضیلتِ «خودآفرینی» و «ازخود گذشتگی» می‌تواند موجب بروز بیماری‌های جسمی‌روحی یا نابسامانی بشود. 🔸 به همین‌ دلیل، راه دست‌یابی به احساس همبستگیِ جمعی فقط از طریق باور داشتن به عزت‌نفس رشدیافتۀ خود باز می‌شود. این رابطۀ تنگاتنگ را نمی‌توان موجزتر از کتب مقدس بیان کرد: «دیگران را به اندازۀ خودت دوست‌ داشته باش!»... 📖 متن کامل مقاله را اینجا بخوانید.

📉 شکنندگی در شاخص‌های سیاسی ❗️بعد سیاسی اولین منظر اخطار دهنده توسعه ایران  ✍️ مرتضی درخشان پژوهشگر پویش فکری توسعه @pooyeshfekri 🔸 در کتاب ۱۴۰۲ در بعد سیاسی توسعه ۹۷ شاخص متمایز در پنج دامنه مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند و وضعیت و رتبه ایران و سایر کشورها را از منظر سیاسی مشخص کرده‌اند. 🔸 از لحاظ سیاسی دانمارک رتبه اول را کسب کرده است و کشورهای فنلاند، سوئد، نروژ و سوئیس هم رتبه‌های دوم تا پنجم را کسب کرده‌اند. کره جنوبی از منظر سیاسی، رتبه ۲۵ را دارد و در دسته اول کشورها قرار گرفته است. 🔸 نکته جالب توجه، حضور ایالات متحده آمریکا در دسته دوم کشورها از منظر سیاسی است، که رتبه ۳۳ را به خود اختصاص داده است. 🔸 همچنین نکته حائز اهمیت دیگر حضور کشور آفریقای جنوبی در رتبه ۴۷ و در پایین دسته دوم کشورها از منظر سیاسی توسعه است که به نظرم جای مطالعه جدی دارد. 🔸 کشورهایی مانند امارات و قطر که از لحاظ اقتصادی در دسته‌های بالا قرار‌گرفته‌ بودند، از منظر سیاسی چندان وضعیت مناسبی ندارند و در دسته چهارم و رتبه‌های ۱۰۱ و ۱۱۳ قرار دارند. 🔸 کشور چین نیز به لحاظ شاخص سیاسی در رتبه ۱۳۷ قرار گرفته و با قرار گرفتن در دسته چهارم، اصلاً وضعیت مناسبی ندارد و نسبت به سال گذشته خود نیز ۲ رتبه تنزل داشته است. 🔸 ایران با رتبه ۱۴۴ در بین ۱۵۶ کشور در دسته پنجم کشورها از منظر سیاسی توسعه قرار دارد (یعنی وضعیت شکننده و در وضعیت اخطار). 🔸 در سال گذشته و با داده‌های ۲۰۲۲، ایران از لحاظ شاخص‌های سیاسی در رتبه ۱۳۷ و در پایین‌ترین قسمت دسته چهارم کشورها قرار داشت، اما سال ۲۰۲۳ با ۷ رتبه تنزل از منظر سیاسی، در دسته پنجم یعنی توسعه در وضعیت هشدار قرار گرفته است. 🔸 مطابق انتظار، افغانستان، یمن و سوریه و همچنین در نبود داده‌های کره شمالی، این ۴ کشور، در آخر جدول منظر سیاسی توسعه جای گرفته‌اند. 🔸 در منظر سیاسی توسعه پنج دامنه وجود دارد که توسعه سیاسی را تعریف می‌کند: ▫️مشارکتی بودن نظام سیاسی ▫️سلامت سیاسی و نظام قضایی و پاسخگویی آنها ▫️امنیت و ثبات سیاسی، ▫️عدالت و برابری سیاسی و ▫️ آزادی‌های مدنی. 🔸 نکته جالب توجه اینست که همه دامنه‌های منظر سیاسی توسعه ایران در طول سال ۱۴۰۲، فاصله منفی بیشتری با میانگین جهانی گرفته‌اند. یعنی قبلا پایین‌تر از میانگین جهانی بوده و در طول ۱۴۰۲ فاصله منفی بیشتر هم شده است. 🔸 حتی امنیت و ثبات سیاسی که قبلاً نزدیک به میانگین جهانی بود، در سال ۱۴۰۲، فاصله منفی خود را با میانگین جهانی بیشتر کرده است. بیشترین کاهش اما در مشارکتی بودن نظام سیاسی است که در طول سال ۱۴۰۲، این اختلاف ۷ نمره افزایش پیدا کرده ‌است. 🔸 به این معنی که نظام سیاسی در سال ۱۴۰۲ در حال محدود‌تر شدن به گروه محدود‌تری از جامعه بود و مشارکت نیز در این سال کاهش یافته است. با داده‌های مشارکت در انتخابات مجلس شورای اسلامی نیز کاملا مشهود بود. 🔸 اما در ارزیابی شاخص‌های توسعه سیاسی و مقایسه وضعیت آن با میانگین جهانی، بهطور شگفت‌آوری می‌بینیم که تنها ۴ شاخص از مجموع شاخص‌های سیاسی توسعه ایران، وضعیت نسبتاً خوبی دارند و بالاتر از میانگین جهانی قرار گرفته‌اند. 🔸 ۱۲ شاخص در حدود میانگین جهانی، و ۸۰ شاخص بیش از ۵ نمره پایین‌تر از میانگین جهانی قرار دارند. این آمار، نشان از وضعیت نابسامان شاخص‌های سیاسی توسعه در ایران دارد. 🔸 البته پیش بینی می‌شود برخی از شاخص‌های سیاسی در سال ۱۴۰۳ بتوانند نمره بهتری را دریافت کنند و شکنندگی توسعه ایران را کاهش دهند، که برای تحلیل دقیق آن باید منتظر داده‌های جدید بمانیم. 🔸 در کتاب توسعه بیشتر تحلیل کرده‌ایم که وضعیت شاخص‌های توسعه سیاسی چگونه از طریق ایجاد یک توسعه نامتوازن منجر به افزایش شکنندگی مسیر توسعه ایران شده است و چه آسیب‌های احتمالی را در پیش رو خواهد داشت. 🔸 در یادداشت بعدی، وضعیت و ساختار حکمرانی در ایران را تفسیر خواهیم کرد، که باعث بروز چنین روندی در شاخص‌های توسعه شده است. 📙 برای تهیه کتاب توسعه و مطالعه دقیق شاخص‌های توسعه در بعد سیاسی و دسترسی به تحلیل‌ها و ریشه‌های روند‌های موجود شاخص‌ها کلیک کنید.

📋 تصویر توسعه در ابتدای دولت‌های ۱۳ و ۱۴ 📊 گزارش آماری مسیر توسعه ایران در طول دولت سیزدهم @pooyeshfekri 🔹 پویش فکری توسعه در واحد «رصدخانه توسعه» و به طور ویژه در «کتاب توسعه» هر ساله با تولید شاخص ترکیبی متشکل از ۳۸۰ شاخص در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، زیست‌محیطی و فردی، مسیر توسعه در ایران و سایر کشورهای جهان را رصد می‌کند. 🔹 اولین و آخرین کتاب توسعه منتشر شده، مربوط به سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۲ است، که مقایسه وضعیت توسعه ایران در این دو کتاب، می‌تواند به نوعی عملکرد دولت سیزدهم را نمایش دهد و یا به بیان بهتر مسیر توسعه ایران در طول دولت سیزدهم را به تصویر بکشد. در این گزارش به مقایسه این دو تصویر پرداخته‌ایم. 🔹 در ادامه متن کامل و خلاصه این گزارش توسط پویش فکری توسعه منتشر می‌شود. مطالعه این گزارش مقایسه‌ای که حاصل بررسی بیش از ۸۰ هزار داده در هر سال است، می‌تواند به مسئولین، تصمیم‌سازان، سیاست‌گذاران و دانشگاهیان کشور، برای واقع‌نگری، نگاه فراگیر به توسعه و طراحی بهتر مسیر آینده توسعه ایران کمک کند. 🔹 در صورت امکان، آن را برای دانشگاهیان، مسئولین و تصمیم‌سازانی که در عرصه توسعه ملی تاثیرگذار هستند، ارسال فرمایید. ✅ امید است این تلاش‌ها، گامی هر چند کوچک در مسیر توسعه ایران بردارد. ⬇️ نسخه کامل گزارش ⬇️ خلاصه مدیریتی گزارش

❓سیاه‌نمایی یا واقع‌گرایی؟ 📊 چرا به شاخص‌ها توجه نمی‌کنیم؟ ✍️ مرتضی درخشان پژوهشگر پویش فکری توسعه @pooyeshfekri 🔸 کتاب توسعه دوم منتشر شد. کتابی که شاخص‌های توسعه در سال ۱۴۰۲ را مورد بررسی قرار داده است. بعد اقتصادی توسعه که شامل ۷ دامنه است، چالش برانگیز‌ترین بعد توسعه ایران به حساب می‌آید و پس از آن بعد سیاسی توسعه ایران که شامل ۵ دامنه است جایگاه ویژه‌ای دارد. 🔸 در بعد اقتصادی توسعه، کشور ایران در رتبه ۱۲۴ جهان در بین ۱۵۶ کشور قرار گرفته است، که پایین‌تر از کشور بنین و بالاتر از کشور پاکستان قرار گرفته است. 🔸 کره جنوبی در این رتبه‌بندی، رتبه ۱۸ را دارد و در دسته اول یعنی کشورهای توسعه‌یافته از منظر اقتصادی قرار گرفته است. حضور اسرائیل در رتبه ۲۱ و در همان دسته اول نیز حائز اهمیت است (البته در آن زمان، اسرائیل به شدت امروز درگیر جنگ نشده بود). 🔸 کشور امارات از منظر اقتصادی در رتبه ۲۵ جهان و در دسته دوم جای گرفته ‌است؛ جایی که با چند رتبه اختلاف، قطر و چین با رتبه‌های ۳۰ و ۳۱ قرار گرفته‌اند. 🔸 چین که در شاخص‌ ترکیبی توسعه (در همه ابعاد) وضعیت چندان مناسبی ندارد، اما از لحاظ منظر اقتصادی در بین کشورهای پیشرو در توسعه قرار دارد. 🔸 در کتاب توسعه هر ساله فاصله ایران در بعد اقتصادی با میانگین جهانی را مورد بررسی قرار می‌دهیم. وضعیت زیرساخت‌های اقتصادی ایران در سال ۱۴۰۱ نزدیک ۷ نمره پایین‌تر از میانگین جهانی بود که در سال ۱۴۰۲ این فاصله به منفی ۱۰ رسیده است. 🔸 از لحاظ شاخص‌های فناوری، نوآوری و اختراعات، ایران در سال ۱۴۰۱ کمی بالاتر از میانگین جهانی بود، اما در سال ۱۴۰۲ بیش از ۳ نمره پایین‌تر از میانگین جهانی قرار گرفته است. 🔸 مهمترین بخش اقتصادی رشد و تولید است. شاید با مثبت شدن رشد اقتصادی تصور شود که فاصله ایران با میانگین جهانی باید کاهش یابد، اما اینطور نیست. 🔸 زمانی که شاخص‌های اشتغال و بیکاری نیروی کار، درآمد سرانه، مخارج دولت و سرمایه‌گذاری و … را در کنار رشد اقتصادی مطالعه و مورد محاسبه قرار می‌دهیم، مشخص می‌شود که حتی فاصله ما در بخش رشد و تولید اقتصادی نیز با میانگین جهانی در سال ۱۴۰۲ منفی‌تر شده است. 🔸 تنها دامنه اقتصادی، عدالت توزیعی و تخصیصی است که ایران در سال ۱۴۰۲ فاصله منفی خود را با میانگین جهانی کاهش داده است. هرچند هنوز پایین‌تر از میانگین جهانی قرار گرفته است اما فاصله منفی با میانگین جهانی کمتر شده است. 🔸 بقیه دامنه‌ها یعنی «ثبات اقتصادی» و شاخص‌های «محیط نهادی و اجرایی کسب و کار» نیز با اینکه در سال ۱۴۰۱ خیلی پایین‌تر از میانگین جهانی بوده، اما در سال ۱۴۰۲ باز این فاصله منفی‌تر شده است. 🔸 در کتاب توسعه در بخش اقتصادی نزدیک به ۹۰ شاخص در دامنه‌های مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته است. روند تغییرات این شاخص‌ها مسیر اقتصادی ایران را از سال ۱۴۰۱ به ۱۴۰۲ چندان مناسب ارزیابی نمی‌کند. 🔸 تحلیل چرایی این روند و تغییرات را در یادداشت‌های دیگری طرح خواهیم کرد، اما شاید برای درک بهتر شاخص‌های بعد اقتصادی توسعه ایران، لازم باشد به شاخص‌های سیاسی توجه بیشتری کنیم. در یادداشت بعدی شاخص‌های سیاسی توسعه ایران را به طور خلاصه مرور خواهیم کرد. 🔸 سال‌هاست که توجه به واقعیت‌ها و به ویژه شاخص‌های اقتصادی و سیاسی، قربانی برچسب «سیاه‌ نمایی» می‌شوند و بسیاری از پژوهشگران را از مطالعه بر روی همه شاخص‌ها باز می‌دارد. به هر حال کتاب توسعه تنها یک گزارش‌گر است و چون همه شاخص‌ها را با هم مطالعه می‌کند، بخش‌های سبز و قرمز را یکجا مشاهده می‌کند. ✅ بیایید نگاه فراگیر به توسعه را ترویج کنیم… 📙 برای تهیه کتاب توسعه و مطالعه دقیق شاخص‌های توسعه در بعد اقتصادی، و دسترسی به تحلیل‌ها و ریشه‌های روند‌های موجود شاخص‌ها کلیک کنید.