FactNameh | فکتنامه
الذهاب إلى القناة على Telegram
فکتنامه اولین سایت درستیسنجی (فکتچکینگ) سیاسی دربارهی ایران است. وبسایت: factnameh.com بات تلگرامی فکتنامه: @FactnamehBot ارتباط مستقیم: @FactNamehAdmin twitter.com/factnameh fb.com/factnameh instagram.com/factnameh
إظهار المزيد2025 عام في الأرقام
102 270
المشتركون
-4524 ساعات
-3227 أيام
-2 50130 أيام
جاري تحميل البيانات...
القنوات المماثلة
سحابة العلامات
الإشارات الواردة والصادرة
---
---
---
---
---
---
جذب المشتركين
ديسمبر '25
ديسمبر '25
+16
في 1 قنوات
نوفمبر '25
+38
في 2 قنوات
Get PRO
أكتوبر '25
+34
في 1 قنوات
Get PRO
سبتمبر '25
+264
في 3 قنوات
Get PRO
أغسطس '25
+1 129
في 4 قنوات
Get PRO
يوليو '25
+7 946
في 5 قنوات
Get PRO
يونيو '25
+11 049
في 7 قنوات
Get PRO
مايو '250
في 2 قنوات
Get PRO
أبريل '25
+5 834
في 2 قنوات
Get PRO
مارس '250
في 2 قنوات
Get PRO
فبراير '250
في 1 قنوات
Get PRO
يناير '25
+1 520
في 2 قنوات
Get PRO
ديسمبر '24
+6 706
في 2 قنوات
Get PRO
نوفمبر '24
+4 887
في 2 قنوات
Get PRO
أكتوبر '24
+3 598
في 4 قنوات
Get PRO
سبتمبر '24
+5 397
في 2 قنوات
Get PRO
أغسطس '24
+6 550
في 3 قنوات
Get PRO
يوليو '24
+6 325
في 1 قنوات
Get PRO
يونيو '24
+7 312
في 3 قنوات
Get PRO
مايو '24
+3 652
في 3 قنوات
Get PRO
أبريل '24
+3 268
في 4 قنوات
Get PRO
مارس '24
+2 777
في 2 قنوات
Get PRO
فبراير '24
+3 842
في 3 قنوات
Get PRO
يناير '24
+2 860
في 4 قنوات
Get PRO
ديسمبر '23
+269
في 2 قنوات
Get PRO
نوفمبر '23
+445
في 4 قنوات
Get PRO
أكتوبر '23
+782
في 3 قنوات
Get PRO
سبتمبر '23
+1 691
في 4 قنوات
Get PRO
أغسطس '23
+1 509
في 3 قنوات
Get PRO
يوليو '230
في 2 قنوات
Get PRO
يونيو '23
+83
في 7 قنوات
Get PRO
مايو '23
+613
في 4 قنوات
Get PRO
أبريل '23
+419
في 0 قنوات
Get PRO
مارس '23
+456
في 0 قنوات
Get PRO
فبراير '23
+3 125
في 0 قنوات
Get PRO
يناير '230
في 0 قنوات
Get PRO
ديسمبر '220
في 0 قنوات
Get PRO
نوفمبر '220
في 0 قنوات
Get PRO
أكتوبر '22
+141
في 0 قنوات
Get PRO
سبتمبر '22
+1 269
في 0 قنوات
Get PRO
أغسطس '22
+259
في 0 قنوات
Get PRO
يوليو '22
+394
في 0 قنوات
Get PRO
يونيو '22
+839
في 0 قنوات
Get PRO
مايو '22
+812
في 0 قنوات
Get PRO
أبريل '22
+682
في 0 قنوات
Get PRO
مارس '22
+1 072
في 0 قنوات
Get PRO
فبراير '22
+743
في 0 قنوات
Get PRO
يناير '22
+25 247
في 0 قنوات
| التاريخ | نمو المشتركين | الإشارات | القنوات | |
| 26 ديسمبر | +1 | |||
| 25 ديسمبر | 0 | |||
| 24 ديسمبر | +1 | |||
| 23 ديسمبر | 0 | |||
| 22 ديسمبر | 0 | |||
| 21 ديسمبر | +13 | |||
| 20 ديسمبر | 0 | |||
| 19 ديسمبر | 0 | |||
| 18 ديسمبر | 0 | |||
| 17 ديسمبر | 0 | |||
| 16 ديسمبر | 0 | |||
| 15 ديسمبر | 0 | |||
| 14 ديسمبر | 0 | |||
| 13 ديسمبر | 0 | |||
| 12 ديسمبر | 0 | |||
| 11 ديسمبر | 0 | |||
| 10 ديسمبر | 0 | |||
| 09 ديسمبر | 0 | |||
| 08 ديسمبر | 0 | |||
| 07 ديسمبر | 0 | |||
| 06 ديسمبر | 0 | |||
| 05 ديسمبر | 0 | |||
| 04 ديسمبر | 0 | |||
| 03 ديسمبر | 0 | |||
| 02 ديسمبر | 0 | |||
| 01 ديسمبر | +1 |
منشورات القناة
❌ ادعای نادرست افزایش ۲۵۰ درصدی دوپامین بدن با یک دوش آب سرد
🔹در شبکههای اجتماعی ادعا شده که دوش آب سرد دوپامین بدن را ۲۵۰ درصد بیش از کوکائین افزایش میدهد.
🔹این ادعا نادرست است. پژوهشی در سال ۱۹۹۹ نشان میدهد غوطهوری یک ساعته در آب ۱۴ درجه میتواند دوپامین خون را ۲۵۰ درصد افزایش دهد؛ نه صرفا یک دوش کوتاه.
🔹از طرفی دوپامین خون با دوپامین مغز، هم از نظر کارکرد فیزیولوژیک و هم از نظر شیوه اندازهگیری متفاوت است.
🔹پژوهشی در سال ۲۰۰۲ روی سطح دوپامین موشها بعد از مصرف کوکائین افزایش ۳۰۰ درصدی را نشان داد. ۲۵۰ درصد افزایش بیش از کوکائین، یعنی افزایش بیش از ۱۰۰۰ درصدی؛ که عددی غیرمنطقی است.
🔹مطالعات، اثربخشی مدام دوش آب سرد بر تمرکز و بهبود اضطراب و افسردگی را تایید نمیکنند.
🔹همچنین ورود ناگهانی به آب سرد، بهویژه برای کسانی است که به بیماریهای قلبی مبتلا هستند، میتواند خطرناک باشد.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعا نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh
5 164290
| 2 |  🎙 سیبمیخ
🔹در ابتدای قسمت ۲۴۹ پادکست هفتگی فکتنامه درباره تغییرات اخیر یوتیوب صحبت میکنیم؛ تغییراتی که یوتیوب فارسی را دستخوش دگرگونی کرده است.
🔹ادعای عباس عراقچی درباره بومی بودن برنامه هستهای ایران، موضوع دیگری است که در این قسمت به آن پرداختهایم.
🔹دو ادعا درباره تورم تجمیعی و میزان صادرات بنزین ایران، سوژههای اقتصادی این اپیزود هستند.
🔹سمی بودن هندوانههای شب یلدا، درمان اوتیسم و کیست کلیه با طب سنتی و تاثیر ماساژ پا بر کما، از جمله ادعاهای حوزه سلامت در این قسمت هستند.
🔹ماجرای نوار مغزی یک بیمار در لحظات منتهی به مرگ، چیست؟ در این اپیزود درباره آن توضیح میدهیم.
🔹در شبکههای اجتماعی ادعاهای گستردهای درباره روش «سیبمیخ» برای درمان کمخونی مطرح شده است. توضیح میدهیم که این روش از کجا آمده و چه میگوید.
🔹دو ویدیوی پربازدید درباره ارزش پول ایران در عراق و نجات یه ببر در سیل اندونزی را نیز در پایان این قسمت مرور میکنیم.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
🌐 @Factnameh | 8 321 |
| 3 |  ❌ «سردی مغز» شبهعلم است
🔹ادعایی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که میگوید «سردی مغز» یک اختلال خطرناک است که منجر به طیف گستردهای از بیماریها میشود.
🔹این ادعا علائمی مانند کندی فکر، فراموشی، کاهش تمرکز، خستگی ذهنی، تاری دید و سنگینی سر را نشانههای «سردی مغز» معرفی میکند و میافزاید ریشه بیماریهای خودایمنی مانند اماس، آلزایمر و پارکینسون و حتی مشکلات تیروئید، «سردی مغز» است.
🔹در علم پزشکی چیزی به نام «سردی مغز» به عنوان تشخیص استاندارد وجود ندارد.
🔹هیپوترمی یا افت شدید دمای بدن یعنی دمای کل بدن به شکل خطرناکی پایین بیاید. در این وضعیت اورژانسی دمای بدن را با دماسنج اندازهگیری میکنند.
🔹سردی و گرمی مزاج، غیرقابل اندازهگیری و شبهعلم است.
🔹هیچ مرجع معتبر پزشکی اماس، پارکینسون، کمکاری تیروئید، آلزایمر، سرگیجه، وسواس، سپیدی مو و کاهش میل جنسی را «نتیجه سردی مغز» یا «بیماری سرد» نمیداند.
🔹ادعاهایی از جمله اینکه غذاهایی مانند ماست و خیار و گوجه و شیر ذاتا سرد هستند و به طور مستقیم «سردی مغز» را به دنبال دارند، نادرست و شبهعلم هستند.
🔹با یک توضیح ساده نمیتوان علت هیچ بیماریای را شرح داد و علائم شایع را نمیتوان «تکعلتی» قلمداد کرد.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعاها نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 11 887 |
| 4 |  ❌ سیبمیخ دوای کمخونی نیست
🔹در شبکههای اجتماعی ویدیوهایی از مروجان شبهعلم طب سنتی ایرانی منتشر شده که مدعیاند «سیبمیخ» میتواند کمخونی را درمان کند.
🔹«سیبمیخ» باوری عامیانه و قدیمی (Apfeleisen) است که در آن چند میخ آهنی داغ یا معمولی برای مدتی درون سیب فرو میرود و سپس ادعا میشود آهن وارد سیب شده و خوردن آن کمخونی را درمان میکند.
🔹کمخونی (آنمی) یک وضعیت پزشکی است که با کاهش هموگلوبین یا گلبولهای قرمز سالم شناخته میشود. شایعترین نوع آن فقر آهن است، اما همه کمخونیها ناشی از کمبود آهن نیست.
🔹سیبمیخ یک «درمان خانگی» فولکلوریک در آلمان، اتریش و سوئیس بوده و هیچ نهاد معتبر پزشکی یا تغذیهای آن را بهعنوان درمان کمخونی توصیه نمیکند.
🔹مبنای این باور، یک واقعیت ساده شیمیایی است: تماس آهن فلزی با محیط اسیدی (مثل سیب) میتواند مقدار بسیار اندکی یون آهن آزاد کند.
🔹ممکن است مقدار ناچیزی آهن به غذا منتقل شود، اما شواهد معتبری وجود ندارد که این مقدار در انسان بتواند سطح هموگلوبین را بهطور معنادار افزایش دهد یا کمخونی را درمان کند.
🔹میزان آهن منتقلشده در این روش، متغیر، غیرقابل کنترل و ناچیز است؛ ضمن اینکه میخها ممکن است حاوی آلیاژها یا ناخالصیهای بالقوه خطرناک باشند.
🔹مقایسه سیبمیخ با روشهایی مثل پختوپز در ظروف چدنی نیز گمراهکننده است. این ابزارها برای تماس غذایی طراحی شدهاند و اثرشان محدود و کمکی است، نه درمانی.
🔹بنابراین ادعای «درمان کمخونی با سیبمیخ»، از فکتنامه نشان «نادرست» میگیرد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 10 735 |
| 5 | پادکست_بیست_و_چهارم_هزارداستان_بودجه_Budget_Stories_Podcast_24.mp3 | 10 873 |
| 6 |  ❌ استفاده گمراهکننده معاون رئیسجمهور از آمارهای تورم ایران
🔹محمدجعفر قائمپناه، معاون اجرایی مسعود پزشکیان، میگوید: «زمانی که دولت کار خود را تحویل گرفت، نرخ تورم بیش از ۴۵ درصد و نزدیک به ۵۰ درصد بود. در پایان سال گذشته و پیش از وقوع جنگ، تورم به حدود ۳۲.۵ درصد کاهش یافت و در حال حاضر نیز نرخ تورم حدود ۴۱ درصد است.»
🔹نرخهای تورم نقطه به نقطه و میانگین سالانه در دو روایت مرکز آمار و بانک مرکزی هیچکدام با رقم ۵۰ درصدی که قائمپناه به آن اشاره کرده، همخوان نیست.
🔹بالاترین نرخ تورم در میان این چهار رقم، نرخ تورم ۱۲ ماهه مرداد است که ۴۰.۲ درصد گزارش شده و نرخهای تورم یک ماه قبل و بعد از این مقطع نیز نزدیک به ۵۰ درصد نبوده است.
🔹همچنین، نرخ تورم پایان پارسال، از روایت مرکز آمار ایران نقل شده اما برای بیان نرخ تورم حال حاضر، به گزارش بانک مرکزی استناد شده است.
🔹این روش بیان اعداد و ارقام مربوط به نرخهای تورم، میتواند موجب گمراهی مخاطبان شود.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این اظهارات معاون رئیسجمهور نشان «گمراهکننده» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 12 141 |
| 7 |  ❌ امارات نگفته به گیمرهای حرفهای حقوق و خانه میدهد
🔹خبری در صفحات پردنبالکننده اینستاگرام منتشر شده مبنی بر اینکه «امارات به گیمرهای حرفهای، ویزا، حقوق، تورنمنت و خانه.»
🔹ویزای گیمینگ دبی، اقامت بلند ۱۰ ساله و اجازه کار آزاد در دبی را برای متخصصان صنعت بازی شامل بازیسازان، توسعهدهندگان، تولیدکنندگان محتوا و گیمرهای حرفهای فراهم میکند.
🔹این برنامه برخلاف ادعاها شامل مزایایی مانند حقوق، خانه یا هرگونه کمک مالی دولتی نمیشود.
🔹این ویزا بخشی از طرح بزرگتری است که با هدف جذب استعدادهای جهانی و تبدیل دبی به یکی از قطبهای جهانی صنعت بازی تا سال ۲۰۳۳ راهاندازی شده است.
🔹این ویزا از اردیبهشت ۱۴۰۳ معرفی شده و تاکنون تنها یک نفر موفق به دریافت آن شده است.
🔹بنابراین این ادعا که امارات به گیمرها حقوق و خانه میدهد، از فکتنامه نشان «نادرست» میگیرد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 10 973 |
| 8 |  ❌ آمار اغراقشده امام جمعه تهران درباره صادرات بنزین در سال ۹۸
🔹محمدحسن ابوترابیفرد، امام جمعه تهران، گفته: ایران در سال ۱۳۹۸ حدود ۶ میلیارد دلار صادرات بنزین داشته است.
🔹پیش از او، شماری از مقامهای دولتی از جمله حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه و فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت هم آماری مشابه از صادرات بنزین در سال ۱۳۹۸ ارایه کردهاند.
🔹در میان دادههای موجود، آمار صادرات بنزین در سال ۱۳۹۸ مشخص نیست، اما طبق دادههای اتاق بازرگانی تهران، مجموع صادرات کد تعرفه بنزین (۲۷۱۰۱۲۱۰) در سالهای ۱۳۹۷، ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ حدود ۸۶۰ میلیون دلار است.
🔹در سالهای گذشته در رسانهها نیز اعداد متفاوتی، از ۲ تا ۳/۵ میلیارد دلار، درباره ارزش صادرات بنزین در سالهای ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ ارائه شده که این اعداد نیز اختلاف زیادی با ۶ میلیارد دلار دارند.
🔹با این حساب فکتنامه به این ادعای ابوترابیفرد نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 13 757 |
| 9 |  ❌ ادعای نادرست معامله کیلویی پول ایران در عراق
🔹ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر و ادعا شده پول ایران «به صورت کیلویی» در عراق معامله میشود.
🔹همراه این ویدیو، ادعا شده پول ایران به حدی بیارزش شده که کسی به آن دستبرد هم نمیزند.
🔹در این ویدیو، برخلاف ادعای مطرحشده، صحنهای از وزن کردن اسکناس نمیبینیم.
🔹محل ضبط ویدیو بازار دلار اربیل اقلیم کردستان است و مردی که در ویدیو حضور دارد، از امنیت بازار دلار اربیل صحبت میکند.
🔹وزن کردن اسکناس به عنوان روش «شمارش بر پایه وزن» شناخته میشود و در صرافیها اتفاق میافتد.
🔹این روزها ارزش پول ملی ایران از همیشه پایینتر است اما این ویدیو نشانی در تایید این موضوع ندارد.
🔹بنابراین فکتنامه به ادعاهای مطرحشده درباره این ویدیو نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 13 942 |
| 10 |  ❌ ویدیوی نادرستی که در آن یک فیل، ببری را از سیل اندونزی نجات میدهد
🔹ویدیوی پربازدیدی در شبکههای اجتماعی ادعا میکند که در جریان سیل اندونزی، یک فیل، ببری را نجات داده است.
🔹یک کاربر اندونزیایی اولینبار این ادعا را در شبکه اجتماعی ایکس منتشر کرده و ایکس، آن توییت را «ساخته هوش مصنوعی» نشانگذاری کرده است.
🔹ناشر این ادعا نیز پذیرفته که ویدیو، واقعی نیست.
🔹حرکت موج آب، اندازه فیل و ببر و چندین عامل دیگر نشان میدهد که ویدیو ساختگی است.
🔹چندین پلتفرم راستیآزمایی معتبر هم این ادعا را بررسی کرده و صحت آن را رد کردهاند.
🔹بنابراین فکتنامه به ادعای واقعی بودنِ این ویدیو نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 12 695 |
| 11 |  ❌ مصرف خوراکی سداب و تباشیر، کیست کلیه را درمان نمیکند
🔹خسرو زارعی، مروج طب سنتی، میگوید مصرف خوراکی سداب و تباشیر، کیست کلیه را درمان میکند.
🔹این ادعا نادرست و در برخی موارد خطرناک است.
🔹کیستهای ساده کلیه اغلب نیاز به درمان ندارند و فقط تحت نظر قرار میگیرند. در صورت لزوم، درمانهایی مانند اسکلروتراپی یا جراحی لاپاراسکوپی وجود دارد.
🔹برای بیماری کلیه پلیکیستیک (PKD) که یک بیماری ژنتیکی است، در حال حاضر درمان قطعی (Cure) وجود ندارد؛ اما روشهای درمانی (Treatment) برای کند کردن رشد کیستها و حفظ عملکرد کلیه موجود است.
🔹سداب یک گیاه دارویی قدیمی است اما بخاطر سم بالا و خطرات جدی (بویژه برای زنان باردار) نباید به صورت خوراکی خانگی مصرف شود.
🔹در پزشکی، ماده موثره آن یعنی روتین، برای مواردی مانند تقویت عروق استفاده میشود، اما هیچ شواهد مستقیمی برای درمان کیست کلیه وجود ندارد.
🔹تباشیر یک ماده بلوری حاوی عمدتاً سیلیس است که از گیاه بامبو به دست میآید. در پزشکی استاندارد پروتکلی برای درمان کیست کلیه با سیلیس وجود ندارد.
🔹مصرف بیش از حد سیلیس میتواند بار روی کلیهها را افزایش دهد و خطرناک باشد.
🔹خسرو زارعی در لیست ۵۲ نفری قرار دارد که سازمان نظام پزشکی ایران در مورد فعالیتهای غیرقانونی و فاقد مجوز آنها هشدار داده است.
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعا نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 14 567 |
| 12 |  ❌ ادعای گمراهکننده درباره فعالیتهای مغز در دقایق آخر پیش از مرگ
🔹یک پست اینستاگرامی ادعا کرده که ثبت فعالیت مغزی یک بیمار در لحظات پایانی عمر، به شکل یک «انفجار نور مثل آتشبازی» ثبت شده و مغز شروع به پخش «فیلمی از خاطرات» کرده است.
🔹این ادعا گمراهکننده است. ادعا، مربوط به گزارش ثبت تصادفی و پیوسته فعالیت مغز یک بیمار ۸۷ ساله مبتلا به صرع در زمان ایست قلبی و لحظات پایانی زندگی اوست.
🔹محققانی که روی این مورد کار کردند، میگویند فعالیت ثبتشده آلفا-گاما، که در یادآوری حافظه نقش دارد، در EEG (فعالیت الکتریکی مغز) او دیده شده است.
🔹محققان میگویند این ممکن است به آخرین «مرور زندگی» در وضعیت نزدیک به مرگ مربوط باشد، اما این فقط یک «گمانهزنی» است.
🔹پژوهشگران تاکید کردند این فعالیت ممکن است به دلیل شرایط خاص بیمار از جمله آسیب مغزی، تشنج و مصرف داروها باشد و نمیتوان از این یک نمونه خاص، نتیجه عمومی و قطعی گرفت.
🔹در هنگام EEG، برخلاف ادعای مطرحشده، «انفجار نور»، «آتشبازی» یا «فیلم» ثبت نمیشود، بلکه تنها فعالیت الکتریکی مغز به صورت خطوط شکسته ثبت میشود.
🔹با این توضیحات فکتنامه به ادعای مطرحشده نشان «گمراهکننده» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 16 245 |
| 13 | پادکست_فکتنامه_factnameh_podcast_Episode_248.mp3 | 14 394 |
| 14 |  ❌ «مزاجشناسی» و تغییر رژیم غذایی، اوتیسم را درمان نمیکند
🔹کارشناس برنامه «انارستان» شبکه افق ادعا میکند که توانسته با شناخت «مزاج» کودک مبتلا به اوتیسم، او را درمان کند و پس از سه جلسه کودک «کاملا عادی» شده است.
🔹این ادعا نادرست است. اوتیسم درمان قطعی نداشته و ادعای درمان قطعی آن با شناخت مزاج سرد یا گرم کودک یا «مزاجدرمانی» پشتوانه علمی ندارد.
🔹انتساب طبع سرد و گرم به خوراکیها و افراد یا همان طب مزاجی، شبهعلم است و پایه و اساس علمی ندارد.
🔹اوتیسم یک اختلال مربوط به رشد مغز است که با اختلال در تعاملهای اجتماعی، ارتباطی و الگوهای رفتاری غیرمعمول یا تکراری همراه است و یک طیف گسترده است.
🔹تشخیص نهایی اوتیسم بر اساس مشاهده رفتار و ارزیابی متخصصین (روانپزشک و نورولوژیست) انجام میشود و هیچ آزمایش پزشکی خاصی مانند اسکن مغزی به تنهایی برای تشخیص آن وجود ندارد.
🔹مداخلات زودهنگام و حمایتی تیم درمانی متخصص از جمله روانپزشک اطفال، گفتاردرمانگر، کاردرمانگر، روانشناس و مربی، میتواند زندگی فرد درگیر با اوتیسم را بهتر کند، اما این روند معمولا آرام و نیازمند زمان است.
🔹شواهد علمی کافی برای تایید اثر رژیمهای غذایی یا مکملها در درمان اوتیسم وجود ندارد.
🔹در صورت نیاز به رژیمهای محدود غذایی به دلیل عادات خاص یا حساسیتها، باید حتما تحت نظر متخصص تغذیه و با برنامهریزی باشد تا رشد کودک مختل نشود.
🔹بنابراین فکتنامه به ادعای مطرحشده در شبکه افق نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 15 305 |
| 15 |  🔹 مصرف هندوانه گلخانهای در شب یلدا کشنده نیست
🔹ویدیوهایی در سطح وسیع و با متن مشابه در شبکههای اجتماعی منتشر شده که ادعا میکند مصرف هندوانه «گلخانهای» در شب یلدا خطرناک است و یک کودک به خاطر آن جان خود را از دست داده است.
🔹ادعا شده این هندوانهها «سم آرسنیک» دارند که میتواند منجر به مرگ شود.
🔹هیچ خبر معتبری درباره مرگ کودکی بر اثر خوردن هندوانه در این روزها منتشر نشده است.
🔹آرسنیک یک عنصر طبیعی نیمهفلز است که در پوسته زمین وجود دارد و در گروه مواد کشنده و سرطانزا طبقهبندی میشود. یکی از راههای اصلی ورود آرسنیک به مواد غذایی، جذب از طریق ریشههای گیاهان به دلیل آلودگی خاک یا آب آبیاری است.
🔹تحقیقات نشان میدهد که گلخانهای بودن یا نبودن محصول، تاثیری در میزان جذب آرسنیک ندارد.
🔹اگر آب و کود سالم استفاده شود و خاک، سابقه آلودگی نداشته باشد، محصول نهایی چه در گلخانه و چه در زمین زراعتی جذب آرسنیک بسیار پایینی خواهد داشت و مشکلی برای مصرف ندارد.
🔹آرسنیک در گیاهانی مثل هندوانه بیشتر در ریشه و ساقه باقی میماند و پتانسیل تجمع آرسنیک پایینی در بخش خوراکی دارد.
🔹بر اساس سختگیرانهترین سناریو، یک فرد بالغ باید بین ۱۲۰ تا ۲۸۰ کیلوگرم هندوانه کاملا آلوده بخورد تا دوز کشنده آرسنیک وارد بدنش شود که مسالهای کاملا دور از ذهن است.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعاها نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 15 886 |
| 16 |  🔹 نرخ تورم تجمیعی و رتبه چهارم ایران در جهان
🔹در شبکههای اجتماعی، نموداری با این عنوان منتشر شده که ایران با ۵۰۳ درصد تورم تجمیعی از سال ۲۰۲۰، ششمین کشور جهان از این نظر محسوب میشود.
🔹گفته شده که منبع دادههای این نمودار، بانک جهانی است؛ اما این ادعا درست نیست و دادههای بانک جهانی چیز دیگری میگویند.
🔹نرخ تورم تجمیعی ایران طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۴ دقیقا ۲۹۴ درصد است و با این رکورد، ایران بعد از کشورهای لبنان، سوریه و سورینام در «رده چهارم» قرار دارد.
🔹در دادههای بانک جهانی آمار دیگری در دست نیست، اما اگر برآوردهای صندوق بینالمللی پول از نرخ تورم سال ۲۰۲۵ را هم در نظر بگیریم، در این صورت نرخ تورم تجمیعی ایران طی سالهای ۲۰۲۰ تا ۲۰۲۵ به ۴۴۳.۵ درصد میرسد که همچنان متفاوت از عددی است که در این نمودار دیده میشود.
🔹با این اوصاف فکتنامه به این نمودار نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 14 346 |
| 17 |  🎙 شبیه شاهد
🔹در قسمت ۲۴۸ پادکست هفتگی فکتنامه ابتدا درباره پهپادهای لوکاس آمریکا و شباهتها و تفاوتهای آن با پهپاد شاهد سپاه صحبت میکنیم.
🔹گزارش یکی از روزنامهها درباره سهم هر ایرانی از هزینههای صداوسیما و دو ادعای نادرست رئیس سازمان برنامه و بودجه دولت ابراهیم رئيسی در مورد سهم دستمزدها از بودجه کل کشور و رشد اقتصادی، سوژههای اقتصادی این قسمت هستند.
🔹مدتهاست گفته میشود در روزهای تشدید آلودگی هوا باید بیشتر شیر و لبنیات مصرف شود. در این اپیزود توضیح میدهیم که این ادعا پایه علمی دارد یا خیر.
🔹ادعای رابطه دکلهای 5G و مواد رادیواکتیو برای کاهش جمعیت و «انرژی زیستی ابرخوراکها»، موضوعات شبهعلمی هستند که درباره آنها توضیح میدهیم.
🔹ادعای کشف میلیونها تن طلا در ایران، ادعاها درباره ویدیوی مانور یک جنگنده، موضوع «ثانیه کبیسه» و افشاگریهای شاخدار درباره فرازمینیها، سوژههای فکتچکهای کوتاه این اپیزود هستند.
🎙 پادکست فکتنامه را از همه اپلیکیشنهای دریافت پادکست بشنوید.
📣 هر هفته ساعت ۸ صبح جمعه به وقت تهران.
👈 در کستباکس بشنوید
👈 در اپل پادکست بشنوید
👈 در اسپاتیفای بشنوید
🌐 @Factnameh | 16 839 |
| 18 |  🔹 بازسازی برنامه هستهای ایران مستقل از همکاری بینالمللی امکانپذیر نیست
🔹عباس عراقچی مدعی است «فناوری انرژی هستهای ایران وارداتی نیست و کاملا محصول دانش داخلی است» و میگوید برنامه هستهای با وجود تخریب تاسیسات، قابل بازتولید است.
🔹برنامه هستهای ایران از ابتدا وارداتی و متکی به کمک خارجی بوده: راکتور تحقیقاتی تهران از آمریکا، بوشهر با آلمان و روسیه، اصفهان با چین، اراک با مشاوره کره شمالی و روسیه.
🔹برنامه غنیسازی اورانیوم ایران بومی نبوده و از طریق انتقال غیرقانونی فناوری خارجی شکل گرفته است؛ سانتریفیوژهای IR-1 نسخه پاکستانی (شبکه عبدالقدیر خان) هستند.
🔹طی دو دهه اخیر، ایران بخشی از برنامه را از طریق مهندسی معکوس و بومیسازی محدود پیش برده و توان نیروی انسانی و بهرهبرداری را توسعه داده است.
🔹با این حال، شکاف میان «دانش» و «صنعت» پابرجاست: مواد کلیدی (فولاد ماریجینگ، فیبر کربن)، ماشینابزار دقیق و سامانههای کنترلی با کیفیت بالا در داخل تولید نمیشوند.
🔹وابستگی به زنجیره تامین جهانی و بازار سیاه همچنان وجود دارد؛ حتی سامانههای کنترلی (PLC) در تاسیسات حساس، عمدتا خارجی و قاچاقی بودهاند.
🔹بنابراین بازسازی برنامه هستهای پس از جنگ ۱۲روزه، بدون واردات مواد و تجهیزات خارجی ممکن نیست.
🔹ادعای عراقچی نمونهای از حقیقت گزینشی است: «دانش بهرهبرداری تا حدی بومی شده»، اما «فناوری هستهای ایران نه در گذشته و نه امروز کاملاً بومی و مستقل از خارج نیست».
🔹با این توضیحات فکتنامه به این ادعای وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران نشان «نادرست» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 17 226 |
| 19 |  ❌ ادعای شاخدار رابطه بین دکلهای نسل پنجم و مواد رادیواکتیو برای کاهش جمعیت
🔹ویدیویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که ادعا میکند دکلهای 5G «سلاح نظامی» حاوی مواد رادیواکتیو هستند و باعث بیماری و «کاهش جمعیت» میشوند.
🔹گفته میشود «کامپیوتر مایع» یا «چیپست نانویی» تزریق میشود تا DNA انسان تغییر کند و «بردهسازی نوین» شکل بگیرد.
🔹این ادعاها شاخدار و ترکیبی از تئوریهای توطئه قدیمی مانند «نظم نوین جهانی»، «کنترل جمعیت»، شایعات ضد واکسن، کمتریل و شایعات 5G دوران کووید است.
🔹دکلهای 5G فقط امواج غیریونیزان با فرکانس ۶۰۰ مگاهرتز تا ۳۹ گیگاهرتز منتشر میکنند و قادر به ایجاد پرتوزایی یا آسیب به DNA نیستند.
🔹طراحی مهندسی شبکههای موبایل، اجازه استفاده از مواد رادیواکتیو را نمیدهد و بازرسیهای بینالمللی وجود هرگونه جزء پرتوزا را رد کردهاند.
🔹هیچ شواهد پزشکی یا اپیدمیولوژیک وجود ندارد که بیماریهای ریوی یا «خونریزی ریه» را به 5G مرتبط کند.
🔹«چیپست تزریقی»، «کامپیوتر مایع» یا فناوری قادر به تغییر DNA انسان در قالب تزریق وجود خارجی ندارند.
🔹ادعای «کاهش دو میلیارد نفر جمعیت» از الگوهای قدیمی و فاقد سند تئوریهای توطئه است.
🔹هیچ نهاد تخصصی (ITU، WHO، IAEA و …) حتی کوچکترین نشانهای از این ادعاها را تأیید نکرده است.
🔹بنابراین فکتنامه به این ادعاها نشان «شاخدار» میدهد.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 14 487 |
| 20 |  📝 از قطع درآمد یوتیوبرهای ایرانی چه میدانیم؟
🔹در آذر ۱۴۰۴ (دسامبر ۲۰۲۵) درآمد یوتیوبرهای فارسیزبان بهطور ناگهانی بین ۷۰ تا ۹۰ درصد کاهش یافت.
🔹دادهها نشان میدهد بازدید و زمان تماشا ثابت مانده و افت درآمد، ناشی از کاهش ارزشگذاری تبلیغاتی (RPM) است، نه کاهش مخاطب.
🔹تا پیش از این تاریخ، درآمد یوتیوب فارسی بر نوعی «باگ یا فریب» استوار بود: مخاطبان ساکن ایران، به دلیل فیلترینگ، ناچارند برای دور زدن فیلترینگ از VPN استفاده کنند که باعث میشود سیستمهای تبلیغاتی، آنها را شهروند کشورهای پردرآمد مانند آلمان، آمریکا، هلند و … شناسایی کنند.
🔹میانگین RPM کانالهای فارسی از حدود ۳ تا ۸ دلار (و گاهی تا ۱۵ دلار) به حدود ۰/۲ تا ۱ دلار سقوط کرده است.
🔹علت اصلی، تغییر سیاستهای گوگل در شناسایی موقعیت واقعی کاربران، تشدید انطباق با تحریمها و ارتقای الگوریتمهای تشخیص تقلب است.
🔹گوگل با استفاده از سیگنالهای شبکهای، رفتاری و فنی (مانند نشتDNS ، Fingerprinting و WebRTC) ترافیک ایران را حتی پشت VPN تشخیص میدهد.
ترافیک کاربران ایرانی اکنون در دسته «ترافیک نامعتبر» (IVT) قرار میگیرد و عملا درآمدی ایجاد نمیکند.
🔹این اقدام بهجای مسدودسازی حسابها، ارزش اقتصادی بازدیدهای ایران را صفر کرده و ریسک حقوقی گوگل را کاهش داده است.
🔹همزمان، شرکتهای واسط مالی و شبکههای نقدکردن درآمد که به دور زدن تحریمها وابسته بودند، با تهدید جدی بقا مواجه شدهاند.
🔹ادامه حیات یوتیوب فارسی منوط به تغییر مدل درآمدی به اسپانسرشیپ، هدفگیری دیاسپورای خارج از ایران یا حمایت مالی مستقیم مخاطبان است.
🔹این رخداد پایان «عصر طلایی» درآمد دلاری مبتنی بر VPN و آغاز یک پوستاندازی اجباری در اکوسیستم محتوای فارسی است.
👈 در فکتنامه بخوانید
🌐 @Factnameh | 17 815 |
